Nawigacja

Komunikaty

40. rocznica Dnia Solidarności z Polską

Monika Dobrzeniecka
Data publikacji 28.01.2022

Z inicjatywy amerykańskiej administracji prezydenckiej 30 stycznia 1982 r. został ogłoszony Dniem Solidarności z Polską. Był to gest wsparcia dla prześladowanej opozycji demokratycznej w PRL.

Na stan wojenny wprowadzony w Polsce w grudniu 1981 r. Stany Zjednoczone odpowiedziały sankcjami gospodarczymi. Jednocześnie prezydent USA Ronald Reagan bardzo chciał pokazać, że jego kraj, potępiając działania ekipy Wojciecha Jaruzelskiego, solidaryzuje się z milionami Polaków, których wolnościowe nadzieje zostały brutalnie zgaszone

30 stycznia 1982 r. został ogłoszony przez amerykańską administrację Dniem Solidarności z Polską. W wielu miastach zachodniego świata odbyły się wówczas demonstracje poparcia dla zawieszonego związku zawodowego „Solidarność”.

Dzień później, 31 stycznia, stacje telewizyjne w kilkudziesięciu krajach wyemitowały – w całości lub obszernych fragmentach – audycję Let Poland be Poland (Żeby Polska była Polską), przygotowaną przez amerykańską agencję rządową ICA.

Do udziału w audycji – zrealizowanej w hollywoodzkim stylu – udało się przekonać tak znanych artystów, jak Frank Sinatra, Kirk Douglas, Henry Fonda czy Orson Welles. Wystąpili w niej też czołowi zachodni politycy: prócz Reagana m.in. brytyjska premier Margaret Thatcher, prezydent Francji François Mitterrand i kanclerz RFN Helmut Schmidt. Mimo dzielących ich różnic – także w podejściu do PRL i Związku Sowieckiego – tym razem potrafili stworzyć wspólny front.

Audycja miała na całym świecie blisko 200 milionów widzów i może być przykładem tego, jak ważną rolę (oprócz wojska) odgrywa we współczesnej polityce miękka siła – soft power.

Instytut Pamięci Narodowej od lat bada zachodnie reakcje na wprowadzenie w PRL stanu wojennego.

Między innymi temu zagadnieniu jest poświęcona obszerna monografia Kłopotliwa panna „S”. Postawy polityczne Zachodu wobec „Solidarności” na tle stosunków z PRL (1980–1989) dr. hab. Patryka Pleskota (2013).

Ten sam autor opracował ostatnio tom dokumentów Post po „karnawale”. Amerykańskie placówki dyplomatyczne w PRL wobec pierwszych tygodni stanu wojennego (2021). Dyskusję o tej książce można obejrzeć na stronie: https://ipn.gov.pl/pl/publikacje/ksiazki/148867,Post-po-karnawale-Amerykanskie-placowki-dyplomatyczne-w-PRL-wobec-pierwszych-tyg.html

Z kolei dr hab. Tytus Jaskułowski opublikował niedawno zbiór Dyplomacja RFN wobec stanu wojennego – źródła niekoniecznie dyplomatyczne (2021), dostępny także bezpłatnie w formacie PDF: https://szczecin.ipn.gov.pl/pl9/aktualnosci/157412,Dyplomacja-RFN-wobec-stanu-wojennego-zrodla-niekoniecznie-dyplomatyczne.html

Post po „karnawale”. Amerykańskie placówki dyplomatyczne w PRL wobec pierwszych tygodni stanu wojennego, wprowadzenie, wybór i opracowanie Patryk Pleskot, Warszawa 2021.
Patryk Pleskot, Kłopotliwa panna „S”. Postawy polityczne Zachodu wobec „Solidarności” na tle stosunków z PRL (1980–1989), Warszawa 2013.
Tytus Jaskułowski, Dyplomacja RFN wobec stanu wojennego – źródła niekoniecznie dyplomatyczne, Szczecin 2021.

Wiele materiałów o reakcjach Zachodu i polskiej emigracji na stan wojenny jest dostępnych w portalu IPN przystanekhistoria.pl, na innych stronach Instytutu Pamięci Narodowej oraz na kanale IPNtv:

Zachęcamy ponadto do zapoznania się z wystawą „Wasza Solidarność – nasza wolność. Reakcje emigracji polskiej i świata na wprowadzenie stanu wojennego”, dostępną online na stronie: https://ipn.gov.pl/pl/edukacja-1/wystawy/13637,Wasza-Solidarnosc-nasza-wolnosc-Reakcje-emigracji-polskiej-i-swiata-na-wprowadze.html

 

 
 
 
 
 

 

do góry