Instytut Pamięci Narodowej Nowe rekordy w Inwentarzu Archiwalnym Instytutu Pamięci Narodowej - Komunikaty -

Instytut Pamięci Narodowej na stronie internetowej Inwentarza Archiwalnego opublikował kolejnych 81 tys. opisów akt ze swoich zbiorów. Inwentarz Archiwalny zawiera obecnie dane dotyczące ponad 2 mln 429 tys. jednostek archiwalnych.

Inwentarz uzupełniono przede wszystkim o opisy akt wytworzonych przez cywilne organy bezpieczeństwa państwa (ponad 33 500 nowych rekordów), wojskowy wymiar sprawiedliwości (ponad 5400 nowych opisów), jednostki i administrację wojskową (ponad 4400 nowych opisów), cywilny wymiar sprawiedliwości (ponad 14 tysięcy nowych opisów), archiwa osobiste i kolekcje (ponad 3800 nowych opisów), Główną Komisję Badania Zbrodni Hitlerowskich i jej terenowe ogniwa (ponad 2300 nowych rekordów), wojskowe organy bezpieczeństwa państwa (ponad 600 opisów), władze okupacyjne i instytucje III Rzeszy Niemieckiej (przybyło ponad 3600 rekordów), instytucje penitencjarne (ponad 9900 nowych rekordów), instytucje państwowe i organizacje społeczne (ponad 1500  nowych opisów), dział zbiory archiwalne powiększył się o ponad 1400 nowych rekordów.

Wśród opublikowanych opisów na uwagę zasługują wchodzące w skład archiwum b. Głównej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich pierwsze opisy materiałów wytworzonych i zgromadzonych podczas I Alertu ZHP, obejmujące dokumentację ankiety przeprowadzonej w latach sześćdziesiątych XX w. przez wszystkie jednostki harcerskie w kraju, a dotyczącej zbrodni niemieckich popełnionych w Polsce. Jest to wyjątkowy materiał dotyczący okupacji niemieckiej i ofiar wówczas poniesionych przez obywateli RP (spis IPN GK 195).

W tym samym dziale należy odnotować publikację opisów dokumentacji z kolekcji fotografii zgromadzonych przez Ministerstwo Kultury – Wydział Muzeów i Pomników Walki z Faszyzmem, przekazanych do b. Głównej Komisji. Zbiór obejmuje fotografie przedstawiające wydarzenia i okoliczności sięgające I wojny światowej, w tym znaczącą część dokumentującą okres II wojny światowej, w tym liczne zbrodnie niemieckie w Polsce (spis IPN BU 4086).

Interesującą okolicznością jest opublikowanie w inwentarzu opisów pozyskanych z Sokolstwa Polskiego w Ameryce (Polish Falcons of America) numerów ukazujących się w USA polskich czasopism „Sokół”  i „Sokół Polski” z lat 1896–2006 (spis IPN BU 3960).

Jako znaczącą należy odnotować publikację części opisów dokumentów wytworzonych przez Koło Polaków w Indiach – obejmującą zapisy dotyczące Polaków, którzy byli deportowani lub uwięzieni w ZSRS, a po 1941 r. zostali ewakuowani do ówczesnych Indii Brytyjskich  (spis IPN BU 4042).

Spośród kolekcji przekazanych do Archiwum IPN przez prywatnych darczyńców zwraca uwagę m.in. archiwum państwa Woszczyninów i Walkowskich, zawierające m.in. pamiętnik Ireny Walkowskiej (z d. Woszczynin) z lat 1940–1982 (spis IPN BU 4103).

Na uwagę zasługuje umieszczenie w Inwentarzu opisów znajdujących się w zasobie archiwalnym IPN, a uzyskanych z CAW części tzw. Archiwum Robla (spis IPN BU 4112), tj. kopii dokumentacji dotyczącej zbrodni katyńskiej, sporządzonej przez dr. Jana Robla podczas wojny.

W Inwentarzu znalazły się również opisy dokumentacji pochodzącej z kolekcji prominentnych działaczy PZPR (Kazimierza Kąkola, Eugeniusza Szyra, Artura Starewicza, Józefa Kępy, Stefana Jędrychowskiego). Znajdujące się w Fundacji Archiwum Politycznego PRL kolekcje zostały przejęte przez Instytut Pamięci Narodowej na podstawie art. 27 ust. 4 ustawy o IPN-KŚZpNP. Dotyczą one działalności m.in.: Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Urzędu ds. Wyznań, Doradczego Komitetu Politycznego Układu Warszawskiego, Ministerstwa Obrony Narodowej (spis IPN BU 3855).

Publikacja kolejnej transzy opisów jednostek archiwalnych przewidziana jest na wiosnę 2022 r.