Instytut Pamięci Narodowej W Lubstynku 11 lipca 1920 r. miejscowa ludność wybrała Polskę i zwyciężyła. IPN przypomniał 100. rocznicę plebiscytu na Warmii, Mazurach i Powiślu - Komunikaty -

9 lipca 2020 roku w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” w Warszawie odbyła się konferencja prasowa, podczas której IPN przedstawił swoje inicjatywy w związku z 100. rocznicą plebiscytu na Warmii, Mazurach i Powiślu. W spotkaniu udział wzięli dr Jarosław Szarek, prezes Instytutu Pamięci Narodowej, dr Paweł Warot, naczelnik Delegatury IPN w Olsztynie oraz Krzysztof Kierski z olsztyńskiej Delegatury IPN, współautor wystawy „Plebiscyt 1920 roku. Walka o Polskość Warmii, Mazur i Powiśla”. Konferencję poprowadził prof. Mirosław Golon, dyrektor Oddziału IPN w Gdańsku.

– Plebiscyt był dla części ziem zamieszkanych przez Polaków jednym z najbardziej dramatycznych wydarzeń w dobie odradzania się państwa polskiego. Próba zyskania jak najszerszego poparcia ludności warmińskiej i mazurskiej spotkała się z bardzo brutalnymi działaniami części Niemców. W okresie II wojny światowej hitlerowskie Niemcy ponownie podjęły represje, mordując część działaczy plebiscytowych.

Upamiętnienie tego wydarzenia ma na celu przypomnienie całego procesu kilkuwiekowej germanizacji ludności warmińskiej i mazurskiej, szczególnie nasilonej w wieku XIX i pogłębionej w XX. Gdyby polskie państwo nie znajdowało się pod zaborami, najprawdopodobniej do tak szerokiego zniemczenia, a generalnie osłabienia polskości, nigdy by nie doszło – przypomniał prof. Mirosław Golon, dyrektor IPN Gdańsk.

Podczas konferencji przedstawiony został plan obchodów 100. rocznicy plebiscytu, które odbędą się z inicjatywy prezesa Instytutu Pamięci Narodowej oraz wójta gminy Lubawa Tomasza Ewertowskiego 10 lipca w Lubstynku. Podczas uroczystości odsłonięta zostanie pamiątkowa tablica ufundowana przez Instytut Pamięci Narodowej oraz odbędzie się otwarcie wystawy IPN i Instytutu Północnego w Olsztynie pt. „Plebiscyt 1920 roku. Walka o Polskość Warmii, Mazur i Powiśla”. Druga część obchodów będzie miała miejsce 11 lipca 2020 w Olsztynie.

Dokładny program uroczystości w Lubstynku dostępny jest na stronie gdańskiego oddziału IPN.