Festiwal Muzyków Rockowych w Jarocinie

Festiwal w Jarocinie funkcjonował od 1970 r. Najpierw jako impreza o charakterze regionalnym pod nazwą Wielkopolskie Rytmy Młodych, a od 1980 r. praktycznie jako festiwal o zasięgu ogólnopolskim. W latach 1980 - 1982 pod nazwą Ogólnopolski Przegląd Muzyki Młodej Generacji, a od 1983 r. Festiwal Muzyków Rockowych. Dopiero w trakcie organizacji w 1988 r. XIX edycji FMR „Jarocin” został on oficjalnie wpisany do kalendarza kulturalnego Ministerstwa Kultury i Sztuki, co było formalnym usankcjonowaniem stanu faktycznego.
Wszystkie zamieszczone poniżej zdjęcia i ulotki pochodzą z zasobu Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi. Część podpisów pod zdjęciami pochodzi z dokumentacji zdjęciowej występującej w aktach i została zachowana w oryginalnej formie.

„Jarocin 86”
29 lipca - 2 sierpnia 1986

Do organizatorów festiwalu napłynęło 210 zgłoszeń, z czego Rada Artystyczna pod przewodnictwem Waltera Chełstowskiego zakwalifikowała do konkursu 28 zespołów. Pozostałe 42 zespoły zakwalifikowano po bezpośrednich przesłuchaniach. Koncerty odbywały się na scenie głównej na stadionie oraz scenie alternatywnej w amfiteatrze. Do złotej dziesiątki wytypowano grupy: „Karcer”, „Free Blues Band”, „Hammer”, „Mikrofony Kaniony”, „Fort BS”, „Sztywny Pal Azji”, „Kobranocka”, „Acapulco”, „Formacja Brudny Widelec”, „Clochard”.
W wyniku działań operacyjnych pionu Służby Bezpieczeństwa WUSW w Kaliszu dokonano 34 rozmów profilaktycznych, wylegitymowano 46 osób oraz stwierdzono dwa fakty kolportażu ulotek (łącznie ok. 500 sztuk, z czego SB przejęło 170).

„Jarocin 87”
5 - 9 sierpnia 1987

Kierownicto artystyczne festiwalu przejął Leszek Winder. Charakter konkursowy miały jedynie występy na małej scenie w amfiteatrze, gdzie występowały zespoły amatorskie. Koncerty na dużej scenie na stadionie zarezerwowano dla gości, wśród których pojawił się między innymi Czesław Niemen. W gronie laureatów znalazły się zespoły „Detonator BN”, „Wańka-Wstańka”, „Wilczy Pająk”, „Stan Zwezda”.
W zabezpieczeniu Festiwalu w 1987 r. wzięło udział 222 funkcjonariuszy MO i SB oraz 120 osób służby porządkowej. Efekt ich działalności, biorąc pod uwagę złą sławę tej masowej ogólnopolskiej imprezy w PRL, był delikatnie mówiąc skromny. Ujawniono raptem 10 przestępstw, w tym 6 wynikających ze złamania przepisów ustawy o zwalczaniu narkomanii. Ponadto skierowano 29 wniosków do Kolegium ds. Wykroczeń, pouczono 923 osoby, wylegitymowano 1936 oraz zatrzymano 80 osób. W czasie trwania Festiwalu odnotowano także fakty kolportażu ulotek sygnowanych przez Wolność i Pokój.

„Jarocin 88”
3 - 6 sierpnia 1988

W plebiscycie publiczności I miejsce zajął zepół „Zielone Żabki”, II miejsce „Chłopcy z Placu Broni”, III miejsce „Egzekutor”. Największym zaskoczeniem dla funkcjonariuszy MO i SB okazała się „Pomarańczowa Alternatywa”, która zorganizowała happening, a jej przedstawiciele wyróżniali się noszonymi na lewym rękawie pomarańczowymi emblematami z wizerunkiem gen. Wojciecha Jaruzelskiego i napisem „Boże chroń generała”. Na Rynku w Jarocinie z happeningiem pod hasłem „uwolnić słonia” pojawił się również Jerzy Owsiak - szef „Towarzystwa Przyjaciół Chińskich Ręczników”.
Zabezpieczenie kolejnej edycji Festiwalu odbyło się przy użyciu 70 osobowych źródeł informacji i obecności w czasie jego trwania 25 funkcjonariuszy SB z terenu województwa kaliskiego oraz dwóch oficerów pionu III z WUSW w Białymstoku i Lublinie. W wyniku działań Milicji Obywatelskiej odnotowano 728 wykroczeń, co oznaczało spadek o 527 w porównaniu z poprzednim rokiem. Ujawniono 15 przestępstw, sporządzono 15 wniosków o ukaranie przez Kolegium ds. Wykroczeń oraz przeprowadzono 70 rozmów profilaktyczno - ostrzegawczych. Na dodatek pięciokrotnie odkryto fakt kolportażu literatury bezdebitowej Ruchu WiP, Młodzieżowego Ruchu Oporu i Polskiej Partii Socjalistycznej.

„Jarocin 89”
2 - 5 sierpnia 1989

Kierownictwo artystycze festiwalu powierzono Piotrowi Majewskiemu. W imprezie wzięło udział 36 zespołów amatorskich i 52 zawodowe. Decyzją Rady Artystycznej laureatami FMR zostały: „Closterkeller”, „Proletariat”, „Opozycja”.
Skrupulatny funkcjonariusz SB zauważył, że jeszcze nigdy nie rozkolportowano w Jarocinie takiej ilości „materiałów pisanych”. Około osiem tysięcy sztuk wydawnictw zostało rozkolportowanych tylko przez Ruch „Wolność i Pokój” z Wrocławia, „Pomarańczową Alternatywę” z Łodzi, RKW NSZZ „Solidarność”, „Solidarność Walczącą” z Wrocławia. Zwrócono także uwagę na fakt, że wyżej wymienione organizacje przygotowały swoje materiały specjalnie na Festiwal i z myślą o przybywającej na nim młodzieży. Milicja Obywatelska odnotowała jedynie 12 przestępstw kryminalnych. Znaczny spadek przestępczości w stosunku do lat poprzednich Służba Bezpieczeństwa wiązała jednak nie ze zmianą sytuacji społeczno - politycznej, ale przekształceniem formuły muzycznej Festiwalu, a tym samym przybywaniem do Jarocina młodzieży spoza odłamów subkulturowych.

Oprac. Paweł Perzyna