E-Księgarnia
Видання IPN укрZostali na Wschodzie [12]
Czyta: Mateusz Balcerkiewicz
Młody Franciszek nawiązał kontakt ze Słowakami i wprowadził ich do podziemia. Marzył, by przedostać się do Polski i wstąpić w szeregi AK. Niestety jeden z sowieckich spadochroniarzy, przysłany do Żytomierza, by stworzyć siatkę konspiracyjną, okazał się zdrajcą i wydał wszystkich, którzy zbierali się na tajnych spotkaniach w centrum miasta. Pod koniec 1942 r. Brzezicki został aresztowany przez Gestapo. Podczas przesłuchiwań milczał, nie ujawnił żadnych informacji, mimo że znał całe kierownictwo. Zamknięto go w celi śmierci, ale wyrok zmieniono na pobyt w obozie koncentracyjnym. Wysłano go na Majdanek (KL Lublin) na terytorium okupowanej Polski.
Orient zesłańców [11]
Czyta: Mateusz Balcerkiewicz
Czy wiesz jak wyglądał Bliski Wschód oczami Polaków w latach czterdziestych dwudziestego wieku? Jak opisywane są we wspomnieniach Iranki, Syryjki, Egipcjanki czy Libanki? Wysłuchaj fragmentu książki Bartłomieja Noszczaka i dowiedz się czym zwracały uwagę zesłańców mieszkanki Orientu.
W cieniu radioaktywnej chmury [10]
Czyta: Mateusz Balcerkiewicz
Alfred Szklarski – sprzedawca marzeń [9]
Czyta: Mateusz Balcerkiewicz
Mało, które rzeczy tak „łączyły pokolenia” jak książki pisarza z Katowic. Dziś trudno zrozumieć, że Tomek Wilmowski był uosobieniem tysięcy młodych chłopaków z siermiężnej rzeczywistości Polski Ludowej, którzy poprzez lekturę spełniali swoje marzenia o wolności i otwarciu na świat. To był Indiana Jones – by zacytować klasyka filmowego – „na miarę naszych możliwości”…
Karmazynowy błękit nieba: polscy piloci w Wielkiej Brytanii [8]
Czyta: Mateusz Balcerkiewicz
Fragment opowieści o polskich lotnikach w czasie II wojny światowej. Poznaj działania bojowe I Polskiego Skrzydła Myśliwskiego, dowiedz się czym było zgrupowanie Wing, jakie dywizjony weszły w jego skład i jak wyglądały ich zmagania w 1941 roku.
Pan Tadeusz: czyli jak przeprowadzić zajazd na Soplicowo [7]
Czyta: Mateusz Balcerkiewicz
Księga VII – „Rada” zajmuje centralne miejsce w poemacie i ukazuje punkt zwrotny jego akcji. Skutki agitacji politycznej księdza Robaka zostaną wykorzystane przez Gerwazego jako pretekst do zorganizowania zajazdu na Soplicowo. Decyzja o zjeździe będzie przy tym podjęta „demokratycznie”, na podstawie dyskusji, w której zetrą się ze sobą różne stanowiska i punkty widzenia. Rada – mimo swojego znaczenia i dramatyzmu – jest przy tym ukazana humorystycznie, a nawet z pewną dawką ironii. Może to być związane z faktem, że Mickiewicz w okresie pisania poematu miał okazję przysłuchiwać się dyskusjom polityków emigracyjnych, o czym prywatnie wyrażał się właśnie z ironią i krytycznym dystansem.
Szucha 25. Pierwsze Ministerstwo Wolnej Polski [6]
Czyta: Mateusz Balcerkiewicz
Czy wiesz, gdzie w okupowanej Warszawie znajdowała się „Dzielnica Policyjna” Co oznaczał status „Tylko dla Niemców”? I co z tym ma wspólnego kasyno, do którego mieli wstęp tylko Polacy?
Samozwańczy oficer Zygmunt Augustowski [5]
Czyta: Mateusz Balcerkiewicz
Czy każdy bohater jest nim naprawdę? Czy możemy podważać legendę „żołnierza niezłomnego”? I czy „jedynie prawda jest ciekawa”? Kim naprawdę był Zygmunt Augustowski?
Obraz wojny polsko-bolszewickiej 1920 w sowieckich filmach [4]
Czyta: Mateusz Balcerkiewicz
Pierwsze filmy, w których bolszewicka propaganda zaatakowała Polskę, pojawiły się właśnie w roku 1920. Znaczna część wyprodukowanych wówczas przez bolszewików ekranizacji odnosiła się do toczonej wtedy wojny z Polską. Były to tzw. Agitfilmy (inaczej agitki) adresowane do niewybrednej publiczności – najczęściej przebywających na froncie czerwonoarmistów oraz robotników fabryk zbrojeniowych. Charakteryzowała je jednowymiarowa, trywialna propaganda. Ich głównym zadaniem było zagrzewanie do walki z wrogiem, całkowicie pozbawionym ludzkich uczuć i zdeterminowanym, aby podporządkować sobie Ukraińców, Białorusinów i Rosjan. […] Lenin mówił: „ Z całej sztuki najważniejsze jest dla nas kino”.
►Kup online
O czym Winston Churchill rozmawiał z gen. Władysławem Andersem? [3]
Czyta: Mateusz Balcerkiewicz
Był to trudny okres. Po 12 lutego 1945 r. do generała i 2 Korpusu nadeszły fatalne informacje z Jałty dotyczące kształtu powojennej Europy i formalnego przejęcia władzy w Polsce przez komunistów i ich zwolenników. Anders był załamany, ale nawet ten fakt nie zdołał ostatecznie podważyć jego zaufania do aliantów. Wprawdzie nazajutrz, 13 lutego, poprosił dowódcę 8 Armii gen. Richarda McCreery’ego o wycofanie korpusu z frontu, ale ustąpił po wyjaśnieniach, że uniemożliwiłoby to planowaną ofensywę, ponieważ alianci nie mieliby czym zastąpić korpusu polskiego. Ponadto Brytyjczyk dodał, że Polacy we własnym interesie powinni nadal brać udział w walkach z Niemcami. Jednocześnie gen. McCreery wysłał depeszę do Churchilla, aby ten jak najszybciej spotkał się z Andersem, który „jest rozpaczliwie przygnębiony i bez nadziei na przyszłość”. Rozmowa odbyła się w gabinecie premiera z udziałem ministra sir Alexandra Cadogana. Porucznik Eugeniusz Lubomirski jako tłumacz pozostał w poczekalni.
Podcast został przygotowany przez portal Histmag.org we współpracy z Wydawnictwem IPN.
Bitwa o Ankonę z perspektywy kpt. Władysława Drelicharza [2]
Czyta: Mateusz Balcerkiewicz
Władysław Drelicharz jest na pewno postacią, którą warto przybliżyć dzisiejszemu Czytelnikowi. Był wielkim patriotą i wybitnym dowódcą: odznaczony licznymi orderami polskimi i brytyjskimi, m.in. srebrnym i złotym Krzyżem Virtuti Militari i kilkakrotnie Krzyżem Walecznych, trzykrotnie ranny, wysoko ceniony przez przełożonych, miłowany przez podwładnych. Przeszedł kampanię wrześniową, obóz internowania na Węgrzech, walczył w Brygadzie Strzelców Karpackich w Egipcie i w Libii, brał udział w obronie Tobruku. Po wycofaniu brygady na Bliski Wschód wstąpił do broni pancernej. Jako dowódca 2. szwadronu czołgów w słynnym Pułku 4. Pancernym „Skorpion” wziął udział w kampanii włoskiej. Szczególną rolę przyszło mu odegrać w walkach o tzw. Gardziel i Albanetę pod Monte Cassino. Na czele szwadronu walczył następnie w kampanii adriatyckiej, a później w Apeninach Północnych, gdzie poległ. Jednym słowem, jego życie było niczym dramatyczny film.
Szwadronom 4. pułku wypadło działać na niezmiernie ważnym odcinku frontu, gdzie zadaniem polskich jednostek miało być przełamanie obrony niemieckiej na kluczowej pozycji Monte della Crescia (wzgórze 360), obejmującej również kompleks sąsiednich wzgórz: San Paterniano, Santo Stefano i Monte dell’Acqua, oraz pomniejszych wzgórz pośrednich, co otwierało drogę na umocnione, usytuowane na szczycie miasteczko Offagna i umożliwiało podjęcie drugiej fazy działań na Ankonę, czyli manewru okrążającego. Podobnie jak we wstępnej bitwie o Ankonę, poszczególne szwadrony pułku działały w charakterze wsparcia jednostek piechoty, podporządkowane ich dowódcom. 2. szwadron kpt. Drelicharza współdziałał z 3. batalionem strzelców, przydzielonym na czas tych operacji do Zgrupowania Brygady „Wileńskiej”. Wyruszający do tych działań 2. szwadron liczył 14 czołgów sherman oraz 4 lekkie czołgi stuart z pułkowego plutonu rozpoznawczego...
►Więcej o książce
►Kup online
Attila Szalai, czyli Węgier w Warszawie [1]
Czyta: Mateusz Balcerkiewicz
W swoim dzienniku Attila Szalai opowiada jak radził sobie w naszej gospodarce niedoboru, jakich prac się podejmował na czarno oraz jak smakowało piwo w warszawskich zakładach gastronomicznych klasy „0” – a wszystko to czyni z wielkim poczuciem humoru i obficie okrasza dosadnymi anegdotkami.
1 stycznia 1980, Warszawa, [...] przed północą na scenie pajacował przez godzinę Rosiewicz. Ten genialny śpiewak-błazen, polski Fred Astaire, musi mieć żółte papiery, skoro jeszcze go nie zamknęli. Wystarczy opisać jeden skecz. Wychodzi na scenę w dżinsach i T-shircie, na którym ma napisane wielkimi literami „JA”. Opowiada długo o codziennych mitręgach i absurdach, po każdej historii zadaje pytanie: „I kto jest temu winien?”. Orkiestra podgrywa tusz, on się odwraca: na plecach ma napisane „ROSIEWICZ”. Własne nazwisko. Dowcip ma jednak podwójne dno. Kto jest w takim razie winny? „Ja, Rosiewicz” – może brzmieć odpowiedź. Ale jeśli wypowiemy te słowa niedbale, jedno po drugim, wyjdzie nam „Jaroszewicz”! Premier czerwonych…
Attila Szalai (1950–2020), węgierski dziennikarz i tłumacz, dyplomata, historyk, działacz opozycyjny, animator życia kulturalnego, zapalony diarysta i pasjonat fotografii. W latach 1976–1990 mieszkał w Polsce. W 1980 r. związał się z Solidarnością, a w stanie wojennym działał w podziemiu. Po upadku komunizmu powrócił na Węgry. W latach 2001–2005 dyrektor Węgierskiego Instytutu Kultury w Warszawie. W 2019 r. uhonorowany Nagrodą IPN „Świadek Historii”. Szalai został odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej za wybitne zasługi w rozwoju współpracy polsko-węgierskiej.
►Więcej o książce
Podcasty zostały przygotowane przez portal Histmag.org we współpracy z Wydawnictwem IPN