Nawigacja

Tomy archiwalne

Tom 6/2013

  • Przegląd Archiwalny  Tom 6
    Przegląd Archiwalny Tom 6

SPIS TREŚCI

I. ARCHIWUM

  • Antoni Zieliński
    Materiały kontroli resortowych jako przedmiot badań historyka
  • Konrad Wiesław Ślusarski
    Doświadczenia IPN w tworzeniu cyfrowych zbiorów fotograficznych i w ich wykorzystywaniu na przykładzie dokumentacji kampanii wrześniowej 1939 r.
  • Krzysztof Tylski
    Zasady funkcjonowania ewidencji operacyjnej Służby Bezpieczeństwa
  • Joanna Piłat
    Zarys struktury ewidencji operacyjnej służby bezpieczeństwa w zasobie Oddziału IPN w Lublinie
  • Tomasz Karpiński
    Wojskowy Sąd Okręgowy nr III w Poznaniu (1945–1949). Dzieje urzędu i registratury

II. ZASÓB ARCHIWALNY

  • Anna Marcinkiewicz-Kaczmarczyk
    Ogólna charakterystyka archiwaliów dotyczących Polskiego Państwa Podziemnego przechowywanych w IPN
  • Tomasz Stempowski, Konrad Wiesław Ślusarski
    Wydzielony zbiór fotografii byłej Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
  • Rafał Środa
    Dzienniki archiwalne UB i SB tzw. starego typu w zasobie archiwalnym Oddziału IPN w Krakowie
  • Piotr Rybarczyk
    Uwięzienie ostatniego Kronenberga. Nieznane „Kronenbergiana" w zasobie Delegatury IPN w Bydgoszczy
  • Sebastian Pilarski, Robert Rabiega
    Źródła do dziejów NSZZ „Solidarność" w zasobie archiwalnym Oddziału IPN w Łodzi

III. ROZPROSZONE DZIEDZICTWO

  • Barbara Berska
    Projekt „Polska rozproszona. Program zabezpieczania polskiego dziedzictwa archiwalnego za granicą"
  • Wanda Krystyna Roman
    Rozproszenie polskiej dokumentacji audiowizualnej a zasady archiwalne
  • Marek Zieliński, Iwona Korga
    Zbiory multimedialne Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce i ich digitalizacja

IV. ARCHIWA NA ŚWIECIE

  • Mariusz Malinowski
    Archiwa a pamięć historyczna w Hiszpanii na przełomie XX-XXI wieku
  • Zofia Sulej
    Dwadzieścia lat demokracji. Dostęp do archiwów w Republice Południowej Afryki

V. DOKUMENTY

  • Marta Paszek, Rafał Michalski
    Zeszyt odpraw Wojskowego Sądu Rejonowego w Katowicach (1951–1952)
  • Paweł Głuszek
    Katastrofa w Luboniu w 1972 r.

VI. VARIA

  • Tadeusz Kopyś
    Wzrost aktywności mniejszości narodowych w Polsce po przemianach październikowych w 1956 r.
  • Patryk Pleskot
    Polska w oczach Australijczyka. Wspomnienia australijskiego ambasadora Johna Burgessa z pobytu w Warszawie w latach 1980–1984

VII. ARTYKUŁY RECENZYJNE I RECENZJE

  • Uwagi dotyczące informacji biograficznych w wydawnictwie źródłowym Operacja „Sejm" 1944–1946. Na marginesie artykułu recenzyjnego profesora Grzegorza Mazura (Marek Gałęzowski)
  • Briest w 1939–1941 gg. Dokumienty i matieriały, red. Jewgienij Rozenblat i in., Briest 2012, ss. 246 (Jan Jerzy Milewski)
  • Polscy uchodźcy w Rumunii 1939–1947. Dokumenty z Narodowych Archiwów Rumunii, Warszawa–Bukareszt 2013, t. 1–2, ss. 1575 (Grzegorz Mazur)

VIII. KRONIKA

  • VI Powszechny Zjazd Archiwistów Polskich „Zatrzymać przeszłość, dogonić przyszłość". Wrocław, 5–7 IX 2012 r.(Joanna Dardzińska)
  • Konferencja archiwalna „Polonica bliżej kraju". Warszawa, 25 października 2012 r. (Jacek Sawicki)
  • Międzynarodowa konferencja „Współpraca NKWD/KGB ze służbami bezpieczeństwa państw Europy Środkowo-Wschodniej w latach 1945–1989". Kraków, 6–7 czerwca 2013 r. (Przemysław Nagel)

WYKAZ SKRÓTÓW ARCHIWALNYCH

INFORMACJA O AUTORACH

SUMMARIES 

* * *

Przez cały okres istnienia Służby Bezpieczeństwa istotnym czynnikiem w pracy operacyjnej jej funkcjonariuszy były działania prowadzone w oparciu o tzw. ewidencję operacyjną. Była ona bowiem pierwszym źródłem wiedzy o sprawie lub osobie i stanowiła niejako podstawę pracy pozwalającą na wykonywanie dalszych czynności służbowych. Samo prześledzenie historii sprawy w środkach ewidencyjnych może przybliżyć – oczywiście w wielkim uproszczeniu – zasady jej obiegu, sposoby prowadzenia dokumentacji, jak również rolę poszczególnych dokumentów w działaniach operacyjnych. Trzeba też pamiętać, że powstanie ewidencji i materiałów operacyjnych związane było z pełnym udokumentowaniem czynności i przedsięwzięć podejmowanych przez SB.

Zasady funkcjonowania ewidencji operacyjnej Służby Bezpieczeństwa (s. 77–99)

Instytut Józefa Piłsudskiego w Ameryce powstał w 1943 r. w Nowym Jorku z inicjatywy wybitnych Amerykanów polskiego pochodzenia i emigrantów wojennych z Polski. W tym roku przypada 70. rocznica powołania do życia obecnie jednej z największych polskich instytucji poza granicami Rzeczypospolitej. Na jej zasoby archiwalne składają się kolekcje dokumentów, fotografie, zbiór kartograficzny, biblioteka, materiały audiowizualne i kolekcja muzealna oraz galeria polskich obrazów. Najbardziej znane są zbiory dokumentów pisanych i drukowanych. Najcenniejszą część stanowią materiały Instytutu Józefa Piłsudskiego w Warszawie oraz Wojskowego Biura Historycznego, uratowane z płonącej Warszawy we wrześniu 1939 r. Zbiory te stanowią 20 proc. zasobu, reszta to materiały instytucji polonijnych i wybitnych polskich dyplomatów, wojskowych, działaczy polonijnych. Najmniej znaną częścią archiwum Instytutu są kolekcje fotografii i materiałów audiowizualnych – warto więc omówić je szerzej.

 Zbiory multimedialne Instytutu Józefa Piłsudskiego w Ameryce i ich digitalizacja (s. 317–326)

Nawet po dwudziestu latach demokracji wielu jest zdania, że archiwa w Republice Południowej Afryki to instytucje, do których zwykli obywatele mają trudny dostęp. Często postrzegane są jako ciała obce, odizolowane od społeczeństwa. W Afryce Południowej kwestia dostępu do zasobów archiwalnych była zawsze dosyć złożona z racji uwarunkowań politycznych. W okresie apartheidu archiwa podlegały pełnej kontroli władz, podporządkowujących ich funkcjonowanie swoim własnym potrzebom. Instytucje rządowe odnotowywały każdą działalność obywateli, klasyfikując ich według ras, zatrudnienia, kultury, stowarzyszeń, ruchów społecznych, a nawet sportu. Wszystkie te dziedziny życia społecznego były monitorowane przez tajną policję i inne wywiadowcze organy państwowe.

Dwadzieścia lat demokracji. Dostęp do archiwów w Republice Południowej Afryki (s. 341–356)

 

do góry