Barbara Janina Hołda należała do opozycji o antykomunistycznej w czasach PRL, działającej na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności oraz respektowania praw człowieka. Była członkiem „Solidarności’ od początku istnienia związku oraz współorganizatorką jego struktur wśród bytomskich nauczycieli. Wchodziła w skład 22-osobowego Komitetu Założycielskiego Pracowników Oświaty i Wychowania Ziemi Bytomskiej NSZZZ „Solidarność” w Bytomiu. Barbara Hołda pełniła funkcję wiceprzewodniczącej Okręgowej Komisji Pracowników Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” Ziemi Bytomskiej. Ponadto współpracowała z Międzyzakładowym Komitetem Założycielskim (MKZ) NSZZ „Solidarność” w Bytomiu. Po wprowadzeniu stanu wojennego Barbara Hołda aktywnie włączyła się w prace nielegalnego Komitetu Strajkowego w Bytomiu oraz Komitetu Obrony Więzionych za Przekonania. Udzielała pomocy w ukrywaniu byłych działaczy „Solidarności”. Zajmowała się drukiem i kolportażem nielegalnych ulotek nawołujących do bojkotu dekretu o stanie wojennym oraz wzywających do podjęcia strajków protestacyjnych. Z uwagi na powyższą działalność Barbara Hołda została zatrzymana w dniu 31 XII 1981 r i internowana na podstawie decyzji nr III/82 o internowaniu. Przebywała kolejno w: areszcie KMMO w Bytomiu, Zakładzie Karnym w Lublińcu, Zakładzie Karnym w Sosnowcu, następnie w okresie od 7-14 VII 1982 r. w Ośrodku Odosobnienia dla kobiet w Bytomiu-Miechowicach. W latach 1983-1989 Barbara Hołda była objęta systematyczną kontrolą operacyjną prowadzoną przez Służbę Bezpieczeństwa PRL.
* * *
Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony przez Sejm 5 sierpnia 2010 roku. Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 roku przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu. Krzyż nadawany jest przez Prezydenta RP, na wniosek Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej, za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w PRL. Źródłem uchwalenia Krzyża Wolności i Solidarności jest Krzyż Niepodległości z II RP.