Krzyż Wolności i Solidarności Wręczenie Krzyży Wolności i Solidarności Jerzemu Leopoldowi Gorolowi i Ignacemu Pietruszce, 17 września 2020 - Uroczystości -

17 września 2020 r. odbyło się uroczyste wręczenie Krzyży Wolności i Solidarności przez dr. Andrzeja Sznajdera, dyrektora Oddziału IPN w Katowicach dwóm działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej z lat 1956–1989.  Jerzy Leopold Gorol został odznaczony w Zabrzu. Druga uroczystość odbyła się w Tarnowskich Górach, odznaczono Ignacego Pietruszkę.

Jerzy Leopold Gorol od 1980 r. należał do NSZZ „Solidarność” przy PKP w Tarnowskich Górach. Po wprowadzeniu stanu wojennego, wszedł w skład jednej z tzw. trójek zakładowych, powołanych na wypadek aresztowania czołowych działaczy związkowych lub innych represji wymierzonych w opozycję. Do zadań grupy Jerzego Leopolda Gorola należał kolportaż nielegalnych wydawnictw, przygotowywanie materiału do kolportażu oraz akcje ulotkowe. J.L. Gorol rozpowszechniał m. in. „Głos Śląsko-Dąbrowski”, wydawany w latach 1982-1989 w Katowicach. Po aresztowaniu założyciela grupy skupionej wokół ww. pisma – Zenona Pigonia w 1983 r., kierownictwo przejął Czesław Silczak, którego Jerzy Leopold Gorol był tzw. „prawą ręką”. Należy podkreślić, że odznaczony wraz z innymi kolejarzami z PKP w Tarnowskich Górach odegrał dużą rolę w dostarczeniu materiałów poligraficznych niezbędnych do wydawania „Głosu Śląsko-Dąbrowskiego” oraz w sprawach logistycznych, jak przewożenie maszyn do pisania, maszyn drukarskich. Jerzy Gorol udostępniał również swoje mieszkanie na potrzeby spotkań opozycyjnych. W kwietniu 1985 r. zorganizowano konspiracyjne spotkanie ogólnopolskiej Tymczasowej Komisji Koordynacyjnej w Tarnowskich Górach, podczas którego Jerzy Leopold Gorol zajmował się ww. logistyką. Wielokrotnie również przewoził swoim prywatnym samochodem, przewodniczącego śląsko-dąbrowskiej Regionalnej Komisji Wykonawczej – Tadeusza Jedynaka, narażając się tym samym na represje ze strony ówczesnej Służby Bezpieczeństwa.

Ignacy Pietruszka w latach 1980-1989 r. był aktywnym działaczem NSZZ „Solidarność” w Tarnowskich Górach. Zakładał struktury związkowe w Górniczym Centrum Rehabilitacji Leczniczej i Zawodowej w Reptach Śląskich, gdzie w 1980 r. został przewodniczącym powołanej Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” i pełnił tę funkcję przez kolejne lata. W związku z wydarzeniami, które miały miejsce w dniu 16 grudnia 1981 r. w KWK „Wujek” napisał protest do Przewodniczącego Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego gen. Wojciecha Jaruzelskiego. List był wyrazem oburzenia środowiska lekarzy wobec brutalnego traktowania przez siły milicyjno-wojskowe pracowników służby zdrowia, którzy podczas akcji pacyfikacji kopalni nieśli pomoc rannym górnikom. W rezultacie został wezwany do Wojskowej Prokuratury Garnizonowej w Gliwicach celem złożenia wyjaśnień, ostatecznie uniknął odpowiedzialności karnej. Po ogłoszeniu stanu wojennego koordynował działaniami związku i zainicjował powołanie Komisji Charytatywnej przy kościele pod wezwaniem Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Tarnowskich Górach, by świadczyć pomoc osobom represjonowanym i szykanowanym za działalność opozycyjną. Był współzałożycielem Duszpasterstwa Ludzi Pracy w Tarnowskich Górach, w ramach którego organizowano spotkania z działaczami opozycji antykomunistycznej. Ponadto w latach 1982-1989 r. zajmował się kolportowaniem prasy podziemnej. W obliczu zmian ustrojowych w Polsce wszedł w skład Komitetu Organizacyjnego NSZZ „Solidarność” w Górniczym Centrum Rehabilitacji, którego zadaniem było reaktywowanie struktur związkowych w zakładzie pracy.

***

Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony przez Sejm 5 sierpnia 2010 roku. Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 roku przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu. Krzyż nadawany jest przez Prezydenta RP, na wniosek Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej, za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w PRL. Źródłem uchwalenia Krzyża Wolności i Solidarności jest Krzyż Niepodległości z II RP.