Nawigacja

Uroczystości

Uroczystość wręczenia odznaczeń państwowych – Krzyży Wolności i Solidarności – Białystok, 10 grudnia 2019

W siedzibie białostockiego oddziału IPN zostały wręczone Krzyże Wolności i Solidarności.

10 grudnia 2019 r. w Białymstoku prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Jarosław Szarek odznaczył Krzyżami Wolności i Solidarności pięciu działaczy opozycji antykomunistycznej.

Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony przez Sejm 5 sierpnia 2010 r. (wzorowany na Krzyżu Niepodległości z II RP). Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 r. przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu. Krzyż nadawany jest przez prezydenta, na wniosek prezesa IPN, działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej, za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności oraz respektowania praw człowieka w PRL.

Biogramy odznaczonych:

Zbigniew Jacenty Hasulak był członkiem NSZZ „Solidarność” w Fabryce Maszyn Budowlanych „Bumar-Fadroma” we Wrocławiu. Po wprowadzeniu stanu wojennego prowadził działalność opozycyjną, która polegała na kolportażu ulotek oraz organizowaniu zbiórki składek związkowych. Został internowany 31 VIII 1982 r. na podstawie decyzji Komendanta Wojewódzkiego MO we Wrocławiu i osadzony w Ośrodku Odosobnienia w Strzelnie, a następnie w Nysie. Został zwolniony 22 XI 1982 r.

Stanisław Dariusz Jarosiński prowadził działalność opozycyjną od 1980 r. Współpracował z Ruchem Obrony Praw Człowieka i Obywatela, a następnie został członkiem Niezależnego Zrzeszenia Studentów. W 1985 r. został zwolniony z pracy w Szkole Podstawowej nr 2 w Mrągowie za krytykowanie władz PRL. W latach 1987–1988 był redaktorem, autorem artykułów i kolporterem podziemnego pisma „Echo Mrągowa”. Brał również udział w spotkaniach opozycjonistów w Mrągowie, a także kontaktował się z działaczami podziemia z innych miejscowości.

Krystyna Strubel od jesieni 1980 r. była przewodniczącą NSZZ „Solidarność” w Przedsiębiorstwie Robót Inżynieryjnych Budownictwa Przemysłowego w Białymstoku. Została delegatem na I Walny Zjazd Delegatów Regionu Białystok oraz weszła w skład Zarządu Regionu NSZZ „Solidarność” w Białymstoku. 13 XII 1981 r. uczestniczyła w ukrywaniu mienia w siedzibie Zarządu Regionu. Została internowana 16 XII 1984 r. i umieszczona w Ośrodku Odosobnienia w Białymstoku. Zwolniona została 24 XII 1981 r. Kontynuowała działalność opozycyjną. Zajmowała się organizacją kolportażu nielegalnych wydawnictw Białostockiej Oficyny Wydawniczej. Prowadziła także rozliczenia finansowe działalności tego wydawnictwa. W jej mieszkaniu odbywały się konspiracyjne spotkania BOW. Od 1984 r. była również informatorką Komitetu Helsińskiego na temat represji wobec działaczy opozycji w regionie. Krystyna Strubel 7 VIII 1986 r. podczas uroczystości pogrzebowych niosła publicznie wieniec z napisem na szarfie: „Przyjaciele. Solidarność Białystok”, za co została ukarana grzywną.

Władysław Zarecki był aktywnym działaczem Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” w „Polam – Farel” w Kętrzynie. Po  13 XII 1981 r. przeprowadził zbiórkę pieniężną na rzecz rodziny internowanego pracownika zakładu. Władysław Zarecki wraz z innymi pracownikami działu gospodarki narzędziowej „Polam – Farel” był kilkakrotnie przesłuchiwany przez funkcjonariuszy SB za kolportaż ulotek, zorganizowanie akcji przypinania „oporników” oraz bojkotu wyborów do samorządu pracowniczego zakładu i wstępowania do nowych związków zawodowych. W 1989 r. Pan Władysław Zarecki został członkiem Komitetu Założycielskiego NSZZ „Solidarność” w „Polam – Farel” w Kętrzynie.

Janina Werpachowska (pośmiertnie) - od września 1980 r. była aktywnym członkiem NSZZ „Solidarność” w Białymstoku. Po wprowadzeniu stanu wojennego zajmowała się kolportażem prasy podziemnej. 2 VII 1983 r. przeprowadzono w jej mieszkaniu rewizję, w trakcie której znaleziono wydawnictwa podziemne, materiały drukarskie oraz dokumenty i przedmioty należące do poszukiwanego listem gończym Leszka Kraśnickiego działacza Niezależnej Oficyny Wydawniczej. Została zatrzymana, a od 4 do 21 lipca 1983 r. Prokuratura Rejonowa w Białymstoku zastosowała wobec niej areszt tymczasowy. Postępowanie zostało umorzone na mocy amnestii. W marcu 1984 r. ponownie przeprowadzono rewizję, w wyniku której znaleziono prasę podziemną. Janina Werpachowska została zatrzymana na 48 godzin. Przeniesiono ją też na niższe stanowisko na Politechnice Białostockiej. Była członkiem zespołu redagującego pismo opozycyjne „Bez Debitu. Kwartalnik Nieregularny”, które ukazywało się od lutego 1987 r. do października 1988 r.

do góry