W sali BHP Stoczni Gdańskiej 30 sierpnia odbyła się uroczystość wręczenia odznaczeń państwowych działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej z lat 1956-1989. W imieniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy odznaczenia wręczył prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Jarosław Szarek.
– Sierpień ’80 – to wy nadaliście temu miesiącowi imię Solidarność – zwrócił się do odznaczonych prezes IPN.
– Solidarność zostawiła nam lekcje, które trzeba i dzisiaj odpracowywać. Jedną z tych lekcji jest pamięć o tożsamości i przeszłości. To gdańscy robotnicy, stoczniowcy i portowcy, już w połowie sierpnia upomnieli się o pamięć mordowanych dziesięć lat wcześniej ludzi pracy, przeciwko którym władza komunistyczna wysłała czołgi. Tylko dlatego, że chcieli żyć godnie. Dla IPN jest zaszczytem, że może czerpać z tej lekcji. Wyrazem tego są Krzyże Wolności i Solidarności – podkreślił.
– Mijają cztery dekady od powstania Solidarności, która wyrastała z marzeń o wolną i niepodległą Polskę. Wyrastała z rdzenia europejskiej tożsamości. Rodziła się pod krzyżem. Solidarność ze swego ducha jest w Europie. Tylko jaka ta Europa ma być? Ma być Europą budowniczych katedr czy ich burzycieli spod znaku jakobińskiego szaleństwa? Solidarność zostawiła nam jedną odpowiedź. Ona rodziła się i wzmacniała te fundamenty europejskiej tożsamości, które przez system komunistyczny były niszczone. To wy przywróciliście godność, wolność milionom Polaków i ponieśliście to pragnienie poza granice Polski – dodał.
Głos podczas uroczystości zabrał również przewodniczący NSZZ Solidarność Piotr Duda.
– Drodzy odznaczeni Krzyżem Wolności i Solidarności. To dla mnie jako przewodniczącego Komisji Krajowej wielki zaszczyt, że mogę być dzisiaj z wami, w tak ważnym dla was momencie. Można powiedzieć z tego miejsca: lepiej późno niż wcale. Ale dożyliśmy tych czasów, że możemy tych wszystkich bohaterów, którzy walczyli o wolną Polskę i wolne związki zawodowe, odznaczać – mówił.
Dodał, że to piękny moment i nie ma lepszego czasu, jak wigilia porozumień sierpniowych i to miejsce – historyczna Sala BHP – na tak wspaniałą uroczystość.
– W jednym się zgadzamy: w radości z faktu, że powstał Instytut Pamięci Narodowej. Bo dzisiaj na pewno by nie było tych wyróżnień ani nawet nas na tej sali. Dzięki IPN-owi i późniejszej inicjatywie koleżanek i kolegów z Krakowa i naszemu wsparciu, a także inicjatywie posłów, których część zginęła w katastrofie smoleńskiej, urodził się pomysł, potem przyjęty ustawą, o odznaczeniu Krzyżem Wolności i Solidarności. Dlatego jeszcze raz wam bardzo dziękuję w imieniu Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Solidarność – zakończył przewodniczący NSZZ Solidarność Piotr Duda.
Głos w imieniu odznaczonych zabrał ks. Józef Klażyński.
– Zostaliśmy uhonorowani odznaczeniem, które ma szczególne znaczenie w historii naszej ojczyzny, jak i Europy – mówił.
W związku z uroczystością senator Rzeczypospolitej Polskiej Antoni Szymański wystosował list adresowany do prof. Mirosława Golona, dyrektora Oddziału IPN w Gdańsku. Podreślił w nim, że:
Uroczystość wręczenia Krzyży Wolności i Solidarności w imieniu Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Andrzeja Dudy w dniu 30 sierpnia staje się powoli już tradycją. To niezwykła okazja, aby podziękować i uhonorować działaczy opozycji wobec dyktatury komunistycznej z lat 1956–1989.
(cały list prezentujemy w załączniku)
***
Odznaczenia otrzymały 53 osoby. Poniżej prezentujemy listę wyróżnionych, którzy wyrazili zgodę na publikację wizerunku i danych osobowych.
Krzyż Wolności i Solidarności
Pan Andrzej Betlejewski
Pan Jarosław Szymon Bierecki
Pani Jadwiga Helena Boral
Pan Eugeniusz Borczak
Pan Janusz Stanisław Chylewski
Pan Romuald Doborzyński
Pani Grażyna Anna Dziąba
Pan Krzysztof Jan Figel
Pan Roman Gałęzewski
Pan Stefan Edward Gomowski
Pan Zbigniew Goryński
Pan Bogdan Grabowski
Pani Barbara Grządzielska
Pan Zbigniew Janusz Jakowczyk
Pani Danuta Maria Jasik
Pan Andrzej Jaworski
Pan Jerzy Jaworski
Pan Stanisław Kalemba
Ks. Arkadiusz Mirosław Kalinowski
Pan Krzysztof Zbigniew Kasperski
Pan Jerzy Mirosław Kazański
Pan Andrzej Stanisław Kaźmierczak
Ks. Józef Klażyński
Pan Paweł Leopold Konecki
Pan Marek Kowalewski
Pan Andrzej Kowalski
Pan Andrzej Kozicki
Pan Bogusław Krysztoforski
Pan Jerzy Jan Markowski
Pan Marcin Andrzej Pazio
Pani Sylwia Mieczysława Peryt
Pan Wacław Pomorski
Pani Jadwiga Romanowska
Pan Ryszard Rusiłowicz
Pan Zenon Skąpski
Pan Jan Stasiak
Pan Wojciech Brunon Sychowski
Pan Przemysław Marek Sypniewski
Pan Kazimierz Józef Waldowski
Pan Jerzy Warowny
Pani Mirosława Wenda
Pan Zbigniew Henryk Wnuk
Pan Mieczysław Czesław Wolski
Pan Piotr Jerzy Wołos
Pan Jerzy Jan Woroń
Pan Jan Wróblewski
Pośmiertnie:
Pan Janusz Błaszkiewicz odznaczenie odbiera Teresa Błaszkiewicz
Pan Tadeusz Marcin Łucki odznaczenie odbiera Marek Łucki
Pan Marian Roman Markowski odznaczenie odbiera syn Jerzy Markowski
Pan Wojciech Jacek Skibiński odznaczenie odbiera Renata Skibińska
Pan Waldemar Sulewski
Pan Michał Wasiewicz odznaczenie odbiera Jadwiga Wasiewicz
Uroczystość była połączona z prezentacją oraz dyskusją wokół najnowszej publikacji IPN „Encyklopedia Solidarności. Opozycja w PRL 1976–1989”, tom 3, w której wzięli udział prezes IPN Jarosław Szarek oraz dr Arkadiusz Kazański, jeden z autorów publikacji i jej koordynatorów.
– Trzeci tom „Encyklopedii Solidarności” to wielkie, monumentalne dzieło, ponad 1000 biogramów, tworzone po to, by ludzie Solidarności nie zostali zapomniani. By nie zostali zapomniani ci, którzy pozostali wierni temu dziedzictwu – podkreślił dr Szarek.
Wyjątkowe odznaczenie państwowe – Krzyż Wolności i Solidarności przyznawane jest zasłużonym działaczom opozycji z lat 1956-1989. Odznaczenie to zostało ustanowione przez parlament równocześnie z aktem restytucji Krzyża Niepodległości, do którego chlubnej tradycji nawiązuje.
Instytut Pamięci Narodowej opracowuje szczegółowe wnioski, po rozpatrzeniu których Prezydent RP w imieniu Rzeczypospolitej Polskiej nadaje to odznaczenie osobom zasłużonym dla odzyskania przez Polskę niepodległości.
Krzyż Wolności i Solidarności jest symbolem wdzięczności dla tych, którym zawdzięczamy naszą wolność.
