W imieniu prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr. Karola Nawrockiego publiczność przywitał jego zastępca dr hab. Karol Polejowski.
Za 3 tygodnie przypadnie 80. rocznica zwycięskiej bitwy wojsk II Korpusu Polskiego o Monte Cassino. To pierwsze po wrześniu 1939 roku wielkie zwycięstwo regularnych wojsk polskich nad znienawidzonym wrogiem okupującym ziemie polskie III Rzeszą Niemiecką – przypomniał.
Podkreślił, że droga tych kilkudziesięciu tysięcy żołnierzy, którzy walczyli na obcej ziemi o wolność swojej ojczyzny, nie była łatwa. Miasta we Włoszech takie jak Rzym, Ankona czy Bolonia naznaczone są grobami polskich żołnierzy, którzy polegli, walcząc o wolność swoją i wolność innych.
Kiedy polska flaga załopotała nad ruinami klasztoru Monte Cassino, kiedy zakończyła się bitwa przełamująca niemiecką obronę na Linii Gotów, Feliks Konarski ps. Ref-Ren miał już gotową pieśń, która stała się jednym z symboli polskiego bohaterstwa Czerwone maki na Monte Cassino.
Ta pieśń wyraża dumę, radość, ale też smutek i tęsknotę za krajem. I ci, którzy tam polegli, do dzisiaj spoczywają u stóp klasztoru. To o nich Ref-Ren, napisał, że dzięki ich ofierze ta ziemia do Polski należy, choć Polska daleko jest stąd.
Wsłuchując się dzisiaj w to, o czym opowiedzą nam artyści, pamiętajmy również i o tych, którzy spoczywają daleko od ojczystej ziemi, chociaż ten kawałek do Polski należy – zakończył.
***
Epopeja na dwanaście i pół tysiąca kilometrów.
W rolach głównych: artyści Armii gen. Władysława Andersa
Jest to opowieść o losie tułaczy, którzy polskie serca ponieśli w plecakach, uciekając najpierw z „nieludzkiej ziemi” Stalina, a potem przechodząc szlak bojowy w chłodzie, upale, piaskach pustyni. Wielkie było zdziwienie aliantów, gdy zobaczyli ich bojowy debiut pod Monte Cassino...
Niestety wkrótce potem alianci zadziwili ich...
Śmiech i łzy. Ułańska fantazja i niepohamowany temperament. Wszystko to opowiedziane genialnymi piosenkami Feliksa Konarskiego oraz Mariana Hemara.
Całość opracował, połączył krótkimi scenkami i wyreżyserował Kuba Kornacki, dopisując kilka kompozycji do tekstów Ref-Rena.
***
Opracowanie muzyczne: Orkiestra Ludwika Sarskiego w składzie: Damian Szymczak i Piotr Tomala
Konsultacja historyczna: Bartosz Januszewski (IPN Gdańsk)
Scenografia i kostiumy: Monika Wójcik
Obsada: Agnieszka Skawińska, Oksana Terefenko, Błażej Chorobiński, Kuba Kornacki, Kamil Załuska.
Partnerzy: Miejski Dom Kultury w Mławie, Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce