Nawigacja

Pamięć i Sprawiedliwość

nr 1 (27)/2016

  • Okładka
    Okładka
Od Redakcji:
Tematem przewodnim niniejszego numeru „Pamięci i Sprawiedliwości” są różne aspekty funkcjonowania Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Od chwili powstania w 1948 r. aż do 1989 r. stanowiła ona realne centrum władzy w powojennej Polsce i wywierała decydujący wpływ na życie polityczne, społeczne, kulturalne i gospodarcze. Kluczowe decyzje dla kraju podejmowała wąska grupa osób tworzących Biuro Polityczne i Sekretariat KC PZPR, a rozbudowany aparat partyjny umożliwiał skuteczny nadzór i kontrolę nad administracją państwową, sądami, prokuraturą i wojskiem. Mimo że powojenny system instytucji w Polsce nie był rezultatem naturalnych procesów społecznych, lecz został zaprojektowany odgórnie i narzucony siłą przez komunistów, to PZPR dość szybko stała się organizacją masową. Pod koniec lat siedemdziesiątych, w szczytowym okresie rozwoju w jej szeregach znalazło się ponad 3 mln osób. Dla wielu z nich legitymacja partyjna stała się przepustką do kariery politycznej lub zawodowej... Więcej

W numerze:

Od Redakcji (Grzegorz Waligóra) 
I. Dyskusja
  • Wpływ PZPR na zachowania społeczne 
II. Esej
  • Dietmar MüllerStefan Troebst, Pakt Ribbentrop–Mołotow z roku 1939 w europejskiej historii oraz we wspomnieniach
III. Studia
  • Marcin Żukowski, Budżet partii komunistycznej (planowanie, wydatki, kontrola) na przykładzie PZPR
  • Piotr Ośko, Za fasadą. Komitet uczelniany w strukturze PZPR i jego wpływ na zarządzanie kadrami w latach 1948–1968. Zarys problemu na przykładzie Politechniki Warszawskiej 
  • Michał Siedziako, Manipulacje i fałszerstwa wyborcze w wyborach do Sejmu PRL (1952–1985)
  • Bożena Szaynok, „Ten ton mnie w uchu źle brzmi...” – tematyka żydowska na forum Komitetu Centralnego PZPR w „polskim roku 1956”
  • Krzysztof Osiński, Wpływ NSZZ „Solidarność” na funkcjonowanie PZPR w województwie bydgoskim (zarys problemu) 
  • Michał Przeperski, Ostatnia próba modernizacji PRL. Rząd Mieczysława F. Rakowskiego (1988–1989) 
  • Natalia JarskaPiotr Perkowski, Droga do władzy? Kobiety w PZPR 1948–1989
  • Paweł Ceranka, Podstawowa Organizacja Partyjna PZPR w Ministerstwie Spraw Zagranicznych 1949–1989 
IV. Varia
  • Elżbieta Kowalczyk, Polityczna Szkoła Wojskowa w Leningradzie dla działaczy Komunistycznej Partii Polski. Zarys genezy i funkcjonowania (1925–1932)
  • Michał Jan Bednarczyk, „Oczyszczać Partię z elementów wrogich i obcych...”. Wojewódzka Komisja Kontroli Partyjnej Polskiej Partii Robotniczej w Lublinie w latach 1945–1948 
  • Jarosław Syrnyk, Wstęp do weryfikacji danych z książki Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim w latach 1939–1947 
  • Michał Zgłobica, Zasady funkcjonowania Centrali Eksportu Kompletnych Obiektów Przemysłowych w latach 1954–1970
  • Piotr DaszkiewiczDariusz Iwan, Straty wojenne Państwowego Muzeum Zoologicznego – raport Stanisława Feliksiaka (1906–1992) 
VI. Recenzje
  • Komunistyczny aparat represji wobec Polskiej Prowincji Dominikanów, red. Marek Miławicki, Michał Wenklar, Kraków, Dominikański Instytut Historyczny, Instytut Pamięci Narodowej, Wydawnictwo Wysoki Zamek, 2015, 487 s. (seria „Kościół w Okowach”, red. Józef Marecki) (Rafał Łatka)
  • Tom Junes, Student Politics in Communist Poland. Generations of Consent and Dissent, Lanham – Boulder – New York – London 2015 (Kamil Dworaczek)
  • Monika Litwińska, WiP kontra PRL. Ruch Wolność i Pokój 1985–1989, Kraków, IPN, Wysoki Zamek, 2015, 602 s. (Jacek Czaputowicz) 
  • Andrzej Friszke, Między wojną a więzieniem 1945–1953. Młoda inteligencja katolicka, Biblioteka „Więzi”, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa 2015, 416 s. (Tadeusz Rutkowski) 
VII. Konferencje
  • Agata Fijuth-Dudek, Relacja z konferencji naukowej „Ojczyzna obrońcy swemu. Weterani i kombatanci jako problem społeczny i polityczny w Polsce w XX wieku”, zorganizowanej przez IPN Oddział w Lublinie oraz IH PAN, Lublin, 25–27 listopada 2015 r. 
  • Patryk Pleskot, Europa na walizkach. Międzynarodowa konferencja „Totalitarianism, Deportation and Emigration”, Viljandi, 28–30 czerwca 2016 r. 
do góry