Tomasz Gałwiaczek, Urząd Bezpieczeństwa w Oławie 1945–1956, Wrocław 2012, 214 s.
Prezentowana książka jest próbą charakterystyki (zarysem działalności) Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Oławie w latach 1945–1956. Konstrukcyjnie składa się z trzech części. W rozdziale pierwszym omówiono charakterystykę powiatu oławskiego w okresie powojennym. Przedstawiono w nim walki na terenie powiatu oławskiego w styczniu 1945 r., proces tworzenia administracji państwowej, stosunki ludnościowe, organizację oświaty i opieki zdrowotnej oraz rolę Kościoła rzymskokatolickiego w budowaniu tożsamości polskiej na Ziemiach Zachodnich. Jakkolwiek ta część pracy nie wiąże się bezpośrednio z działalnością Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Oławie, tym niemniej jest konieczna dla ukazania tła rodzącej się polskiej administracji, a przede wszystkim złożoności przejęcia władzy przez komunistów.
Rozdział drugi został poświęcony strukturze organizacyjnej i kadrom Urzędu. W tej części pracy starano się przedstawić zmiany strukturalne Powiatowego Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Oławie oraz sylwetki zatrudnionych w nim funkcjonariuszy. Najwięcej informacji biograficznych dostarczyły akta personalne. Zawierają one odręcznie napisane życiorysy, opinie przełożonych, wnioski awansów oraz charakterystyki osobowe. Ze względu na braki w dostępnej dokumentacji archiwalnej oraz liczne błędy w zapisach kwestionariuszy akt, informacji w nich zawartych nie można traktować bezkrytycznie. W interpretacji i analizie danych konieczne jest zrozumienie procesu ich wytwarzania, kontekstu historycznego, a także wydobycia informacji wynikających z pośrednich źródeł historycznych. (…)
W rozdziale trzecim omówiono główne kierunki działalności Urzędu. Przyjęto w nim porządek chronologiczny, tj. historię działalności Urzędu Bezpieczeństwa od chwili jego powstania w kwietniu 1945 r., aż do przekształcenia go w Referat Służby Bezpieczeństwa przy Komendzie Powiatowej Milicji Obywatelskiej w Oławie w grudniu 1956 r. Jednocześnie ze względu na braki w dokumentacji archiwalnej z lat 1945–1949 pewna część zagadnień nie doczekała się szczegółowej analizy, starano się jednak zasygnalizować ważniejsze rozpracowania i sprawy.
Fragment Wstępu
SPIS TREŚCI
ROZDZIAŁ I
CHARAKTERYSTYKA POWIATU OŁAWSKIEGO W LATACH 1945–1956
- Walki o powiat oławski w 1945 roku
- Początki tworzenia administracji
- Stosunki ludnościowe
- Aprowizacja, organizacja oświaty, opieka zdrowotna
- Partie polityczne
- Kościół rzymskokatolicki
ROZDZIAŁ II
OBSADA PERSONALNA URZĘDU BEZPIECZEŃSTWA W OŁAWIE W LATA CH 1945–1956
- Kadra kierownicza Urzędu Bezpieczeństwa w Oławie w latach 1945–1956
- Obsada referatów operacyjnych
- Obsada i działalność referatu śledczego 1945–1956
- Pracownicy nieoperacyjni
- Problemy zatrudnienia i dyscypliny
ROZDZIAŁ III
GŁÓWNE KIERUNKI DZIAŁALNOŚCI URZĘDU BEZPIECZEŃSTWA W OŁAWIE
- Sieć agenturalna
- Działania wobec mniejszości narodowych
- utrwalanie komunistycznej władzy
- Walka z podziemiem
- Działania wobec Kościoła katolickiego oraz innych wyznań
- Zabezpieczenie gospodarki
Gdzie kupić publikacje:
KsięgarnieKsięgarnia internetowaOddziały IPN Sprzedaż wysyłkowa