E-Księgarnia
Numer poświęcony jest Polakom, którzy w czasie okupacyjnej nocy ratowali Żydów, płacąc za to bardzo często najwyższą cenę. Jest to jedna z jakże nielicznych prób wypełnienia luki, spowodowanej kilkudziesięcioletnimi zaniedbaniami badawczymi.
Uczestnicy biuletynowej rozmowy: Grzegorz Berendt, Barbara Polak, Marek Wierzbicki i Jan Żaryn, którzy m.in. dyskutują o relacjach polsko-żydowskich przed wojną, o PRL i jednoczesnym rozpowszechnianiu się na Zachodzie nieprawdziwych stereotypów o Polakach; o rozumieniu pojęcia „pomoc” – w warunkach okupacji niemieckiej, o specyfice regionalnej w dziele pomocy. W ratowanie jednego Żyda zaangażowanych było średnio ok. 20, a nawet więcej Polaków, co, biorąc pod uwagę różnorodność form „pomocy”, daje nam ponad milionową rzeszę obywateli II RP, którzy w konkretnej chwili swojego życia dali świadectwo miłości bliźniego. W „Biuletynie” są także teksty o niemieckim terrorze (za ratowanie Żydów groziła ratującym i ich rodzinom śmierć), kulturowej i cywilizacyjnej izolacji Żydów, zwłaszcza na Kresach, o świadczeniu pomocy z powodów religijnych i humanitarnych (przedwojenne podziały i orientacje polityczne przestały odgrywać jakąkolwiek rolę: w tym kontekście na szczególną uwagę zasługuje artykuł Karola Madaja o ks. Marcelim Godlewskim i ks. Antonim Czarneckim, duszpasterzach katolickiej, żydowskiej parafii Wszystkich Świętych w getcie warszawskim). Prezentowane relacje i wspomnienia – niezwykle przejmujące – stanowią najważniejszą i najbardziej obszerną część tego numeru „Biuletynu IPN”.
Do „Biuletynu IPN” dołączyliśmy bezpłatny dodatek – płytę DVD z filmem „Druga prawda”.
Zachęcamy do lektury (stron 116, cena 7, 50 zł).
Spis treści:
ROZMOWY BIULETYNU
- Biedni Polacy patrzą i ratują. Z Grzegorzem Berendtem, Markiem Wierzbickim i Janem Żarynem rozmawia Barbara Polak (pdf – 410 KB)
KOMENTARZE HISTORYCZNE
- Karol Madaj – Duszpasterstwo Żydów-katolików w getcie warszawskim
- Sebastian Piątkowski – Za pomoc Żydom osadzeni w więzieniu radomskim
- Michał Kalisz – Sprawiedliwi z Czermnej
- Aleksandra Namysło – „Nie znoszę, kiedy krzywdzą niewinnych ludzi”
SYLWETKI
- Wojciech Jerzy Muszyński – „Czarny Mecenas”
RELACJE I WSPOMNIENIA
- Marek Jerzman – „A gdyby to było nasze dziecko?” (pdf – 318 KB)
- Paweł Knap – „To dla mnie ostatnia chwila”
- Andrzej W. Kaczorowski – Gdy grób był domem
- Andrzej W. Kaczorowski – Danusia z miasteczka Piszczac
- Grzegorz Berendt – Ocalona na Kaszubach
- Mateusz Wyrwich – Obcy we własnym mieście
- Anna Zechenter – Jedenaste: przyjmij bliźniego pod swój dach
DOKUMENTY
- Opracował Witold Mędykowski – Kiedy ludzie żyli jak zwierzęta
- Marcin Urynowicz – Księża katoliccy z pomocą rabinom?
RECENZJE
- Kazimierz Krajewski – „Opór”? „Odwet”? Czy po prostu „polityka historyczna”?
- Marcin Urynowicz – O pomocy Żydom w IFiS PAN – kilka uwag
WYDARZENIA