E-KsięgarniaSTANOWISKO
RADY INSTYTUTU PAMIĘCI NARODOWEJ
KOMISJI ŚCIGANIA ZBRODNI PRZECIWKO NARODOWI POLSKIEMU
z dnia 4 września 2014 r.
Obowiązkiem moralnym państwa polskiego jest poszukiwanie i odnalezienie utajnionych mogił żołnierzy, którzy walczyli o niepodległość Polski i z tego powodu zostali zamordowani, a ślady tego czynu starano się zatrzeć. Toteż uznajemy realizowany od 2011 roku program poszukiwania szczątków i identyfikację ofiar terroru komunistycznego za jedno z najważniejszych, długofalowych, zadań Instytutu. Dotychczas przeprowadzone ekshumacje w Warszawie i innych miastach pozwoliły odnaleźć szczątki wielu ofiar komunizmu, żołnierzy polskiego podziemia, jednak realizacja tego zadania wymaga ścisłej współpracy wszystkich agend i pionów IPN, w tym szczególnie Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu i pełnomocnika Prezesa ds. poszukiwań miejsc pochówku ofiar terroru komunistycznego. Z niepokojem zatem stwierdzamy, że wydarzenia towarzyszące odnalezieniu szczątków ludzkich na terenie cmentarza parafialnego przy ul. Wałbrzyskiej w Warszawie wskazują, iż nie wypracowano dotąd przejrzystych zasad takiej współpracy, zaś wyjaśnienia w tej sprawie udzielone przez prokuratorów Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu były nieprzekonywujące.
Rada Instytutu Pamięci Narodowej uważa za niezbędne szybkie wypracowanie, pod kierunkiem Prezesa IPN, precyzyjnej procedury postępowania w przypadku podejmowania kolejnych prac poszukiwawczych, obejmującej w szczególności zasady współdziałania między pełnomocnikiem Prezesa IPN ds. poszukiwań i prokuratorami. Sądzimy też, że znaczenie sprawy poszukiwań i identyfikacji ofiar zbrodni wymaga powołania we wszystkich oddziałach IPN regionalnych pełnomocników Prezesa zajmujących się tym zadaniem.
Składamy podziękowania wszystkim osobom oraz instytucjom zaangażowanym w dotychczasowe prace nad poszukiwaniem i identyfikacją szczątków. Wyrażamy też nadzieję, że prace nad upamiętnieniem ofiar terroru komunistycznego w Polsce w postaci Panteonu Narodowego na Cmentarzu Wojskowym w Warszawie ulegną przyspieszeniu.