E-Księgarnia-
Oryginalny list biskupów niemieckich zaprezentowała na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego dr Ewa Czaczkowska. -
Prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Łukasz Kamiński był moderatorem sesji „Fenomen i konsekwencje polityczne orędzia biskupów polskich”. -
Prymas Polski abp prof. Henryk Muszyński przybliżył znaczenie listu – lub jak sam na konferencji prasowej zaznaczył – orędzia biskupów dla obustronnych relacji.
– Oryginał dokumentu kilka miesięcy temu odnaleziono wArchiwum Prymasa Polski. Po raz pierwszy prezentujemy go publicznie –powiedziała na specjalnie zwołanej konferencji prasowej na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego Ewa K. Czaczkowska.
– Orędzie polskich biskupów było symbolicznym gestemwyciągniętych rąk i wielkim wyłomem. Nikt jednak nie przewidział, że reakcjakomunistycznych władz będzie aż tak gwałtowna. Ta nadeszła po odpowiedzibiskupów niemieckich – mówił ks. abp prof. Henryk Muszyński, prymas senior.
– Odpowiedź biskupów niemieckich na orędzie biskupówpolskich była rozczarowująca. Bo chociaż dzisiaj może to nas szokować, wspołeczeństwie niemieckim dominował wówczas pogląd, że Niemcy podczas wysiedleńdoznali od Polaków większych krzywd niż Polacy podczas niemieckiej okupacji, aniemieccy biskupi chcieli uniknąć napięć społecznych – powiedział prof. KlausZiemer.
Oryginał listu biskupów niemieckich, który byłodpowiedzią na orędzie biskupów polskich, zaprezentowano podczas międzynarodowejkonferencji naukowej „Pół wieku później. List biskupów polskich do niemieckichz 18 listopada 1965 r.”, która odbyła się 17 listopada na UKSW. Konferencję zorganizowały: Instytut Pamięci Narodowej, UKSW oraz Fundacja Konrada Adenauera.
PROGRAM KONFERENCJI
10.00–10.15 Otwarcie konferencji
- JM ks. prof. dr hab. Stanisław Dziekoński, rektorUniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego; dr Łukasz Kamiński, prezesInstytutu Pamięci Narodowej; dr Christian Schmitz, dyrektor Fundacji KonradaAdenauera w Polsce
10.15–10.25
- Wystąpienie JE ambasadora Republiki Federalnej Niemiec, Rolfa Nikla
10.25–12.15 I sesja: Fenomen i konsekwencje polityczne orędzia biskupówpolskich
Moderacja: dr Łukasz Kamiński, prezes IPN
- ks. abp prof. dr hab. Henryk Muszyński
Znaczenie listubiskupów dla stosunków polsko-niemieckich - prof. dr hab. Antoni Dudek, członek Rady IPN, InstytutPolitologii, UKSW
Orędzie biskupów polskich do biskupów niemieckich z 1965 r.jako początek realnego dialogu polsko-niemieckiego - prof. dr hab. Klaus Ziemer, Instytut Politologii, UKSW
Recepcja listu biskupów w niemieckim Kościele katolickim - dr Tim Geiger, Instytut Historii WspółczesnejMonachium-Berlin
Polityka partii w Bundestagu wobec Polski i kościelneinicjatywy pojednania
12.15–13.00 Przerwa obiadowa
- konferencja prasowa
List, który odmienił oblicze Europy – z udziałem abp. prof. Henryka Muszyńskiego, prof. Antoniego Dudka oraz prof.Klausa Ziemera
13.00–14.45 II sesja: Orędzie w perspektywie historycznej
Moderacja: prof. dr hab. Jan Żaryn, Instytut NaukHistorycznych, UKSW
- prof. dr Karl-Joseph Hummel, dyrektor InstytutuBadawczego Komisji ds. Historii Współczesnej w Bonn
Awangarda pojednania - dr Władysław Bułhak, zastępca dyrektora Biura EdukacjiPublicznej IPN
Wywiad PRL o liście biskupów - dr Ewa K. Czaczkowska, Instytut Edukacji Medialnej iDziennikarstwa, UKSW
List biskupów w archiwum prymasa Stefana Wyszyńskiego - dr Severin Gawlitta, Archiwum Biskupie w Essen
BiskupFranz Hengsbach wobec listu biskupów polskich - dr hab. Konrad Białecki, Instytut Historii,Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu
Reakcje chrześcijańskich Kościołówmniejszościowych w Polsce na memorandum EKD i orędzie biskupów polskich dobiskupów niemieckich
14.45–15.00 przerwa na kawę
15.00–16. 45 III sesja: Teologia i uniwersalizm pojednania
Moderacja: dr Kazimierz Wóycicki, Studium EuropyWschodniej, Uniwersytet Warszawski
- prof. dr Ulrike Link-Wieczorek, Instytut TeologiiEwangelickiej i Pedagogiki Religii, Uniwersytet Carla von Ossietzkyego wOldenburgu
Współczesne wyzwania pojednania - ks. prof. dr hab. Piotr Mazurkiewicz, InstytutPolitologii, UKSW
Przebaczanie jako kategoria polityczna - dr Urszula Pękala, Instytut Historii Europejskiej im.Leibnitza w Moguncji
Pojednanie polsko-niemieckie w kontekście europejskim - dr Oleh Kindyi, Ukraiński Uniwersytet Katolicki weLwowie
Wkład w pojednanie teologii Kościoła Wschodniego: patrystyczna iwspółczesna perspektywa ukraińska
Fot. Piotr Gajewski