E-Księgarnia
W dniach 18–19 listopada br. w Sali Rady Wydziału Instytutu Historii UŁ (ul. Kamińskiego 27a) odbyła się międzynarodowa konferencja naukowa pt. Oskar Halecki i jego obraz Europy. Część druga”. Pomysłodawcą przedsięwzięcia był Zakład Historii Średniowiecznej Europy Zachodniej i Lewantu, który zorganizował konferencję przy udziale Zakładu Nauk Pomocniczych Historii, Katedry Historii Powszechnej Najnowszej i Katedry Historii Historiografii Uniwersytetu Łódzkiego, współpracując z Muzeum Historii Polski, Narodowym Centrum Kultury, Instytutem Pamięci Narodowej oraz Polskim Towarzystwem Historycznym.
Pierwsza część konferencji odbyła się w Łodzi w dniach 19–20 listopada 2010 r. Trzecie spotkanie zaplanowano na 16–17 listopada 2012 r.
Przedsięwzięciu towarzyszy seria publikacji pt. „Acta Haleciana”, na którą złożą się trzy tomy artykułów poświeconych wielkiemu uczonemu oraz osobny tom imponującej bibliografii prac Oskara Haleckiego. Wydania podjął się Instytut Pamięci Narodowej.
PROGRAM
Piątek, 18 listopada
10.00 – Prof. dr hab. Antoni Różalski, Prorektor UŁ d/s Nauki Powitanie Gości
10.15–11.45
1. Christoph Augustynowicz (Wiedeń)
Wiedeńska genealogia Oskara Haleckiego
2. Andrzej Gil (Lublin)
Ród Chaleckich
3. Małgorzata Dąbrowska (Łódź)
Kobiece oparcie Haleckiego. Matka i żona
Dyskusja
Przerwa kawowa
12.15–13.15
4. Tadeusz Rutkowski (Warszawa)
Halecki a warszawskie środowisko akademickie
5. Joanna Pisulińska (Rzeszów)
Przedwojenny Lwów wobec Oskara Haleckiego
Dyskusja
15.00–16.30
6. Andrzej Brzeziński (Łódź)
Oskar Halecki – rzecznik krajów Europy Środkowej i Wschodniej w Komisji Międzynarodowej Współpracy Intelektualnej Ligi Narodów (1922–1926)
7. Mirosław Filipowicz (Lublin)
Halecki na tle polskiej historiografii międzywojennej
8. Marek Kornat (Warszawa)
Spór „optymizm-pesymizm” w historiografii polskiej a Halecki
Przerwa kawowa
16.45–17.45
9. Jūratė Kiaupienė (Wilno)
Halecki a historiografia litewska
10. Leonid Zashkilnak (Lwów)
Recepcja dorobku Oskara Haleckiego w historiografii ukraińskiej
Dyskusja
Sobota, 19 listopada
10.00–11.00
11. Rafał Stobiecki (Łódź)
Halecki jako historyk cywilizacji
12. Renata Knyspel-Kopeć (Zielona Góra)
Oskar Halecki jako uczestnik zjazdów historycznych
Przerwa kawowa
11.15–12.15
13. Jerzy Kłoczowski (Lublin)
Haleckiego koncepcja Europy Środkowo-Wschodniej
14. Michał Kozłowski (Lublin)
Unie: florencka i brzeska w ujęciu Haleckiego
Dyskusja
14.00–16.00
15. Sławomir Cenckiewicz (Gdańsk)
Działalność Haleckiego w PIASA i w Instytucie Piłsudskiego w Nowym Jorku
16. Andrzej Paluchowski (Lublin)
Korespondencja Oskara Haleckiego z Józefem Jasnowskim
17. Sławomir Nowinowski ( Łódź)
Oskar Halecki w propagandzie Polski Ludowej
18. Wojciech Rotarski (Częstochowa)
Oskar Halecki w świetle archiwów Instytutu Pamięci Narodowej
Dyskusja
***
Profesor Oskar Halecki (1891–1973) należy do najbardziej cenionych i najczęściej cytowanych historyków polskich poza granicami kraju. Ze względu na postawę antykomunistyczną, obronę idei federacji o antyrosyjskim nastawieniu czy podnoszenie roli Kościoła znalazł się na indeksie władz PRL, jego powojenne prace nie były przed 1989 rokiem publikowane, a wcześniejszych nie wznawiano.
Imponujący dorobek Haleckiego obejmuje wszechstronny i do dziś niezastąpiony opis dziejów unii jagiellońskiej, próbę określenia miejsca i granic Europy Środkowo-Wschodniej w historii kontynentu. Zaproponował nową chronologię dziejów powszechnych, wprowadzając pojęcia epoki śródziemnomorskiej, europejskiej – tożsamej z dominacją chrześcijaństwa – oraz atlantyckiej. Zawdzięczamy mu także liczne studia poświęcone historii Kościoła.
Nie stronił od służby publicznej. Bronił sprawy polskiej podczas II wojny światowej i długo po jej zakończeniu. W uznaniu dorobku i zasług Profesora Instytut Pamięci Narodowej ustanowił w 2008 roku nagrodę jego imienia, przyznawaną w konkursie „Książka Historyczna Roku”.