Nawigacja

Konferencje naukowe

Informacja

Strona znajduje się w archiwum.

Konferencja organizowana przez BBN i IPN Oddział w Łodzi „Polskie dzieci na tułaczym szlaku 1939–1950” – Warszawa, 8 listopada 2007 r.

  • Przedstawiciele zagranicznych ambasad – Meksyku, RPA, Nowej Zelandii
  • Pierwszą część obrad moderował dr hab. Jan Żaryn, dyrektor Biura Edukacji Publicznej IPN
  • W imieniu Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego gości powitał Jan Olszewski
  • Uczestnicy konferencji – w centrum prof. dr hab. Albin Głowacki (UŁ), obok z prawej Marek Drużka, dyrektor łódzkiego oddziału IPN

Z inicjatywy Anny Walentynowicz i pod patronatem honorowym Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego, Biuro Bezpieczeństwa Narodowego oraz Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi zorganizowały konferencję „Polskie dzieci na tułaczym szlaku 1939–1950”. Konferencja odbyła się 8 listopada br. w Warszawie w Rezydencji Belweder (ul. Belwederska 56).

Program konferencji

9.00    Msza święta w kaplicy belwederskiej

CZĘŚĆ I – MODERATOR – dr hab. Jan Żaryn

10.00   Otwarcie obrad – Anna Walentynowicz
10.10   Wystąpienia oficjalne przedstawicieli władz Rzeczypospolitej Polskiej
10.25   Wystąpienia przedstawicieli krajów, które udzieliły gościny polskim dzieciom w latach II wojny światowej i po jej
             zakończeniu
10.40   Projekcja filmu dokumentalnego pt. „Dzieci”
11.15   Przerwa kawowa
11.35   Deportacje dzieci i młodzieży w głąb Związku Sowieckiego 1940–1941 (prof. dr hab. Albin Głowacki,
             Uniwersytet Łódzki)
12.00   „Rozproszeni po świecie”. Polskie dzieci w osiedlach na Bliskim i Środkowym Wschodzie, w
             Afryce, Indiach, Meksyku i Nowej Zelandii
(dr Janusz Wróbel, Instytut Pamięci Narodowej)
12.30   Śladami romantyków. Poezja dzieci i młodzieży w kręgu 2. Korpusu (dr Justyna Chłap-Nowakowa,
             Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska w Przemyślu)
13.00   Lunch

CZĘŚĆ II – MODERATOR – dr Janusz Wróbel

13.40   Odyseja sierot z Tengeru (ks. Łucjan Królikowski, USA)
14.10   Szkoła Olgi Małkowskiej w Wielkiej Brytanii w okresie II wojny światowej (dr hab. Jan Żaryn,
             Instytut Pamięci Narodowej)
14.30   Upamiętnienie miejsc pobytu i martyrologii Polaków na Bliskim i Środkowym Wschodzie
             (dr Marek Gałęzowski, Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa)
14.55   Dyskusja z udziałem byłym mieszkańców polskich osiedli uchodźczych
15.30   Podsumowanie obrad

Konferencji towarzyszy wystawa „Ocaleni z »nieludzkiej ziemi«. Losy uchodźstwa polskiego z ZSRS 1942–1950”, przygotowana przez Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi. Projekcję kroniki wojennej pt. „Dzieci” (1943, reż. Michał Waszyński) poprzedzi komentarz historyczny dr Joanny Żelazko (Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Łodzi).

Polskie dzieci na tułaczym szlaku

Epopeja polskiej ludności cywilnej, ewakuowanej w 1942 r. z „nieludzkiej ziemi” Związku Sowieckiego wraz z armią gen. Władysława Andersa, jest chyba najbardziej niezwykłym rozdziałem historii polskiej diaspory. Po raz pierwszy w dziejach naszego kraju tak liczna grupa ludności polskiej znalazła się w odległych regionach świata: na Bliskim i Środkowym Wschodzie, w Indiach, Afryce, Meksyku i Nowej Zelandii. Te egzotyczne kraje stały się miejscem zamieszkania kilkudziesięciu tysięcy dzieci i kobiet, dawnych mieszkańców Polski Wschodniej, okupowanej po 17 września 1939 r. przez Związek Sowiecki.

Epopeja ta jest przykładem sojuszniczej współpracy i pięknym dowodem ludzkiej solidarności. W przełomowym okresie II wojny światowej, gdy państwa Osi: Niemcy, Włochy i Japonia były u szczytu potęgi, kraje wolnego świata skierowały niemałe pieniądze, cenny sprzęt i ofiarnych ludzi do akcji ratowania polskich cywilów. Dzięki temu kilkadziesiąt tysięcy polskich dzieci i kobiet ocalało z najstraszniejszej wojny w dziejach ludzkości.

Ewakuację polskiej ludności cywilnej przez Morze Kaspijskie do Iranu, a później jej przewiezienie do stałych osiedli w innych krajach, zaliczyć należy do największych tego rodzaju operacji, przeprowadzonych przez Sprzymierzonych w latach II wojny światowej. Pomimo ogromnych trudności udało się stosunkowo szybko i sprawnie przemieścić około 40 tys. dzieci i kobiet. Przewieziono je do krajów odległych od teatru wojennego, gdzie mogły w spokoju doczekać końca wojny. Wielka w tym zasługa nie tylko władz polskich, brytyjskich, amerykańskich i Stolicy Apostolskiej, ale również życzliwych Polakom społeczeństw Iranu, Libanu, Indii, Meksyku, Nowej Zelandii i wielu krajów afrykańskich (obecnej Tanzanii, Ugandy, Kenii, Republiki Południowej Afryki, Zambii i Zimbabwe).

Fotoreportaż Marzeny Sobczyk

do góry