E-Księgarnia
14–15 stycznia 2010 r. w sali konferencyjnej Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Szczecinie przy ul. Piotra Skargi 14 miało miejsce spotkanie poświęcone jednemu z najmniej znanych problemów funkcjonowania polskiej emigracji, a dotyczących „Polskich Oddziałów Wartowniczych przy armii amerykańskiej w latach 1945–1989”. Konferencja została zorganizowana przez pracowników Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Szczecińskiego, Katedrę Badań nad Konfliktami i Pokojem Uniwersytetu Szczecińskiego oraz Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Szczecinie, przy współudziale Urzędu Marszałkowskiego w Szczecinie. W trakcie powitania uczestników spotkania głos zabrali: prof. dr hab. Janusz Faryś (IHiSM US), dr Marcin Stefaniak (dyrektor IPN Oddział w Szczecinie) oraz prof. US dr hab. Adam Makowski (dyrektor IHiSM US). Następnie red. Monika Mazanek-Wilczyńska zaprezentowała zgromadzonym film dokumentalny swojego autorstwa, pt. „Wierzyli, ze wrócą”, poświęcony tragicznym losom żołnierzy kompanii wartowniczych. W trakcie konferencji uczestnicy zaprezentowali 12 referatów poświęconych wyżej wymienionemu zagadnieniu. Towarzyszyła im ożywiona dyskusja. Jeszcze w tym roku planowane jest opublikowanie wyników zaprezentowanych badań w tomie pokonferencyjnym.
14 stycznia 2010 r. (czwartek)
Panel I
- Andrzej Dalkowski
Wspomnienia weterana służby w polskich oddziałach wartowniczych - Dr Janusz Wróbel (IPN Oddział w Łodzi)
Polacy na Zachodzie w latach 1945-1949. Problem repatriacji i koncepcje trwania na emigracji - Dr Dariusz Węgrzyn (IPN Oddział w Katowicach)
„Tam i z powrotem”. Skoczkowie spadochronowi Brygady Świętokrzyskiej NSZ i ich zrzut na ziemie polskie w początkach 1945 roku - Dr hab. Henryk Walczak (Uniwersytet Szczeciński)
Kilka epizodów z czasów służby wojskowej w armii Drugiej Rzeczypospolitej płk Franciszka Sobolty – dowódcy polskich oddziałów wartowniczych przy armii amerykańskiej
Panel II
- Prof. Czesław Brzoza (Uniwersytet Jagielloński)
Geneza polskich jednostek wartowniczych i ich funkcjonowanie w latach1945-1947 - Dr Stefan Artymowski (Muzeum Niepodległości w Warszawie)
Oddziały Wartownicze jako jedna z alternatyw dla repatriacji żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych w latach 1945-1948 - Monika Mazanek-Wilczyńska (TVP Szczecin)
Działalność i funkcjonowanie polskich oddziałów wojskowych przy US Army w latach 1947-1989 - Ks. Stanisław Budyn (rektor Polskiej Misji Katolickiej w Niemczech)
Co kryje archiwum Polskiej Misji Katolickiej w Hanowerze - największy zbiór dokumentów o Polakach, którzy po II wojnie światowej pozostali w Niemczech
15 stycznia 2010 r. (piątek)
Panel I
- Dr hab. prof. UZ Wiesław Hładkiewicz (Uniwersytet Zielonogórski)
Polskie oddziały wartownicze po 1945 r. - Uldis Neiburgs (Latvijas Okupācijas Muzejs)
Latvian Auxiliary Units in the Armies of the Western Allies in Postwar Germany - Krzysztof Rosiak (Uniwersytet Szczeciński)
Polskie oddziały wartownicze przy USAAF w latach 1945-1947 - Dr Roman Smolorz (Osteuropa-Institut Regensburg)
Polskie oddziały wartownicze w Bawarii w latach 1945-1949 na przykładzie miasta Regensburg – wartownicy a polskie społeczeństwo dipisowskie
Panel II
- Dr Jerzy Radomski (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego)
Polskie oddziały wartownicze przy armii amerykańskiej w latach 1945-1989 w historiografii polskiej - Dr Paweł Skubisz (IPN Odział w Szczecinie)
Aparat represji wobec żołnierzy polskich jednostek wojskowych przy US Army po II wojnie światowej
Zdjęcia: dr Paweł Skubisz