E-Księgarnia
Wystawa poświęcona germanizacji dzieci polskich w okresie II wojny światowej przygotowana została przez pracowników Oddziałowego Biura Edukacji Publicznej IPN w Łodzi – dr. Tomasza Toborka i Artura Ossowskiego; projekt plastyczny opracowała Milena Romanowska.
Po raz pierwszy wystawa zaprezentowana została w maju 2006 r. w holu sali obrad Rady Miejskiej w Łodzi.
Za pomocą archiwalnych fotografii i dokumentów wyeksponowano niemiecką okupację w Łodzi, akcje wysiedleńcze na Zamojszczyźnie oraz indywidualne losy dzieci polskich, które padły ofiarą wynarodowienia.
Wystawa przedstawia tragiczny los dzieci polskich w czasie II wojny światowej. Pokazuje tragedię jednostki, narodu, dziecka – efekt celowej polityki okupanta, który zmierzał do eksterminacji narodów „niższych” od rasy germańskiej. Łódź – miasto położone na terenach wcielonych do III Rzeszy – otrzymała nazwę Litzmanstadt. Trwało tu osiedlanie się Niemców oraz przesiedlanie lokalnej ludności polskiej i żydowskiej. Wysiedleńcy trafiali często do prowizorycznych obozów przejściowych i przesiedleńczych, które stawały się ośrodkami rozdziału siły roboczej i wynaradawiania. Władze nazistowskie tworzyły także specjalne obozy dla dzieci, które oddzielano od rodziców i kierowano do pracy lub poddawano germanizacji. Dzieci spełniające nazistowskie kryteria rasowe przeznaczano do zniemczenia. W zależności od wieku, trafiały do niemieckich rodzin zastępczych, niemieckich szkół ojczyźnianych, do niemieckich rodzin na wsi, do placówek Hitlerjugend (chłopcy) i Bund Deutcher Mädel (dziewczęta) oraz „ludowych ośrodków wychowawczych” w Niemczech oraz ośrodków germanizacji na terenie Kraju Warty. Po wojnie polskie władze podjęły starania o rewindykację zgermanizowanych dzieci z obszaru Niemiec. Do 1947 r. powróciło do Polski blisko 30 tys. małych Polaków, z 200 tys. germanizowanych w czasie II wojny światowej.
Wykorzystane na wystawie materiały pochodzą ze zbiorów IPN w Warszawie i Łodzi, ze Zrzeszenia Dzieci Polskich Germanizowanych przez Reżim Hitlerowski oraz od osób prywatnych.