Nawigacja

Wystawy

Zbrodnie niemieckie na ziemi łódzkiej w czasie drugiej wojny światowej

Wystawa ukazuje zbrodniczą politykę okupanta niemieckiego, realizowaną w trakcie wojny na obszarze województwa łódzkiego w granicach z sierpnia 1939 r. Twórcy wystawy przyjęli na jej potrzeby szeroką definicję pojęcia „zbrodnie niemieckie”, określając nim całość działalności okupanta niemieckiego, zmierzającej do pośredniej i bezpośredniej eksterminacji mieszkańców zajętych ziem.

Na omawianym na wystawie obszarze można odnaleźć przykłady wszystkich rodzajów zbrodniczej aktywności okupanta niemieckiego. We wrześniu 1939 r. przez ziemię łódzką przetoczył się front, pociągając za sobą ofiary wśród żołnierzy oraz ludności cywilnej, mordowanej przez oddziały Wehrmachtu. Wiele miast regionu padło ofiarą terrorystycznych nalotów bombowych. Szczególnie tragicznie doświadczony został Wieluń, gdzie zginęło prawdopodobnie 1200 osób, a zabudowę zniszczono niemal w 75%. Podobny los spotkał m.in. Sulejów i Kamieńsk.

Elita intelektualna regionu padła ofiarą tzw. Intelligenz Aktion – jesienią i zimą 1939 r. Niemcy wymordowali najwybitniejszych przedstawicieli społeczeństwa II Rzeczypospolitej.

Niemieckie więzienia zapełniły się osobami skazanymi za nieprzestrzeganie surowych rozporządzeń okupanta. Część z nich została „w majestacie prawa” wymordowana, pozostali wysyłani byli do obozów pracy i obozów koncentracyjnych.

Druga wojna światowa oznaczała także kres wielowiekowej obecności społeczności żydowskiej zamieszkującej region łódzki. Żydzi poddani zostali brutalnym, poniżającym szykanom, stłoczeni w gettach, a następnie w ogromnej większości wymordowani w komorach gazowych Chełmna nad Nerem, Auschwitz-Birkenau i Treblinki.

Jednym z narzędzi terroryzowania społeczeństwa okupowanej Polski były publiczne egzekucje. Urządzano je przede wszystkim w celu zastraszenia ludności i osłabienia w niej woli oporu. Jedną z największych publicznych egzekucji, dokonanych przez Niemców w okupowanej Polsce, była zbrodnia w Zgierzu. Pretekstem było zastrzelenie 5 marca 1942 r. przez Józefa Mierzyńskiego, byłego mieszkańca Zgierza, zaangażowanego w działalność konspiracyjną, dwóch funkcjonariuszy gestapo. W odwecie 20 marca 1942 r. w Zgierzu na tzw. Placu Stodół Niemcy rozstrzelali 100 mieszkańców ziemi łódzkiej.

Wystawa została otwarta 19 marca 2012 r. w Muzeum Miasta Zgierza, w przeddzień 70. rocznicy zbrodni zgierskiej. Autorami wystawy są: Adam Sitarek (komisarz wystawy), Michał Trębacz i Milena Romanowska (projekt graficzny).
 

do góry