Nawigacja

Archiwalia – Gdańsk

Wprowadzenie stanu wojennego w Gdańsku w 1981 r.

  • Fotografia przedstawiająca pierwsze dni stanu wojennego w Gdańsku Fotografia przedstawiająca pierwsze dni stanu wojennego w Gdańsku
  • Fotografia przedstawiająca pierwsze dni stanu wojennego w Gdańsku Fotografia przedstawiająca pierwsze dni stanu wojennego w Gdańsku
  • Fotografia przedstawiająca pierwsze dni stanu wojennego w Gdańsku Fotografia przedstawiająca pierwsze dni stanu wojennego w Gdańsku
  • Fotografia przedstawiająca pierwsze dni stanu wojennego w Gdańsku Fotografia przedstawiająca pierwsze dni stanu wojennego w Gdańsku
  • Fragment wykazu osób przewidzianych do internowania. Gdańsk 23 października 1980 r. Fragment wykazu osób przewidzianych do internowania. Gdańsk 23 października 1980 r.
  • Plan blokady siedziby MKZ NSZZ „Solidarność” Plan blokady siedziby MKZ NSZZ „Solidarność”
  • Zestawienie sił i środków KWMO w Gdańsku do działań na wypadek bezpośredniego zagrożenia zewnętrznego państwa Zestawienie sił i środków KWMO w Gdańsku do działań na wypadek bezpośredniego zagrożenia zewnętrznego państwa
  • Ankieta operacji milicyjnej dotyczącej blokady nr 2 Stoczni Gdańskiej im. Lenina Ankieta operacji milicyjnej dotyczącej blokady nr 2 Stoczni Gdańskiej im. Lenina

Opublikowane wyżej materiały pochodzą z akt dokumentujących wprowadzenie stanu wojennego w 1981 r. Zawierają: wykaz osób przewidzianych do internowania, ankietę operacji milicyjnej dotyczącej zatrzymania członków Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”, zestawienie sił i środków KWMO w Gdańsku do działań na wypadek bezpośredniego zagrożenia zewnętrznego państwa, ankietę operacji milicyjnej dotyczącej blokady nr 2 Stoczni Gdańskiej im. Lenina, fotografie przedstawiające pierwsze dni stanu wojennego w Gdańsku.

Możliwość wprowadzenia stanu wojennego władze PRL rozważały już podczas strajków w sierpniu 1980 r. Podpisanie porozumień w Szczecinie, Gdańsku i Jastrzębiu zostało przez nie potraktowane jako manewr taktyczny. Już w listopadzie 1980 r. został przygotowany „zestaw niezbędnych aktów prawnych dotyczących stanu wojennego”, a Ministerstwo Spraw Wewnętrznych sporządziło listę ponad 10 000 działaczy NSZZ „Solidarność” przewidzianych do internowania. Termin wprowadzenia stanu wojennego był kilkakrotnie przesuwany. Ostatecznie w nocy z 12 na 13 grudnia 1981 r. rozpoczęto operację. Poszczególne akcje przygotowane przez MSW nosiły swoje kryptonimy, m.in. „Wrzos” (później „Jodła”, dotycząca zatrzymania i internowania działaczy opozycji), „Klon” (dotycząca przeprowadzenia rozmów ostrzegawczych z osobami nieprzewidzianymi do internowania), „Azalia” (dotycząca odcięcia łączności telefonicznej), „Maszt” (dotycząca zajęcia obiektów radiowo-telewizyjnych). W Gdańsku w tym czasie obradowała Komisja Krajowa NSZZ „Solidarność”, której członkowie nocowali w hotelu „Monopol” w Gdańsku i Grand Hotelu w Sopocie. Akcjom zatrzymania tych działaczy nadano kryptonimy „Mewa” i „Mewa I”.

Wprowadzenie stanu wojennego wywołało opór społeczny, choć nie tak wielki, jak spodziewali się działacze opozycyjni. Największe zakłady Trójmiasta podjęły strajk okupacyjny żądając zniesienia stanu wojennego. Zostały one spacyfikowane przez oddziały milicji i wojska w następnych dniach (ostatni był port gdański – 20 grudnia 1981 r.). Zajęcie zakładów pracy i blokada dostępu do Pomnika Poległych Stoczniowców w Gdańsku spowodowały dwudniowe (16-17 grudnia) walki uliczne w mieście, w wyniku których od kul milicji zginął 20-letni Antoni Browarczyk.

Większy wybór dokumentów zawiera załącznik w formie pliku pdf.

do góry