E-Księgarnia
![Wniosek o wszczęcie sprawy obiektowej „Klan”. Gdańsk [11] listopada 1980 r. (IPN Gd 003/166 t. 1, k. 11)](/dokumenty/zalaczniki/80/80-67466.jpg)
Opublikowane wyżej materiały pochodzą ze sprawy obiektowej kryptonim „Klan”. Zawierają: wnioski o wszczęcie i zakończenie sprawy obiektowej, plan pomieszczeń MKZ NSZZ „Solidarność” w Gdańsku, meldunek operacyjny, zestawienie osobowych źródeł informacji, plan hali „Olivia” w Gdańsku, informację w sprawie wynagrodzenia personelu administracyjnego gdańskiego MKZ, fotografię z wizyty przedstawicieli MKZ w Częstochowie w dniu 21 października 1980 r., informację dot. I Ogólnopolskiego Przeglądu Piosenki Prawdziwej w Gdańsku (IPN Gd 003/166 t. 1, 4, 19, 28 - wybór dokumentów z tych jednostek jest dostępny również w pliku pdf załączonym do strony).
Sprawa obiektowa kryptonim „Klan” została zarejestrowana 14 listopada 1980 r. Utworzono ją w związku z rejestracją NSZZ „Solidarność” przez Sąd Najwyższy w Warszawie w dniu 10 listopada 1980 r. Jej celem była „operacyjna kontrola i eliminacja osób prezentujących wrogie postawy w stosunku do ustroju społeczno-politycznego PRL”. Inwigilacją objęto najważniejsze osoby z władz rodzącej się „Solidarności”. Głównym celem było „rozpoznanie i operacyjne przeciwdziałanie uchwalaniu, a przede wszystkim realizacja wszelkich politycznie szkodliwych przedsięwzięć”, czyli doprowadzenie do skłócenia i rozbicia kierownictwa Związku, a co za tym idzie zlikwidowanie zagrożenia, jakie stanowił dla monowładzy PZPR. Najważniejszym kierunkiem działania SB było pozyskanie tajnych współpracowników z grona członków Prezydium MKZ lub z innych komórek „Solidarności”, a następnie wprowadzenie ich do władz Związku, aby przejąć nad nim skuteczną kontrolę.
Początkowo sprawa była prowadzona przez Wydział III „A” KWMO w Gdańsku (przekształcony w 1981 r. w Wydział V), a od 1983 r. przez Inspektorat 2 – terenową ekspozyturę Biura Studiów MSW. Zadaniem Wydziału III „A” (V) była operacyjna ochrona obiektów gospodarki narodowej i środowisk pracowniczych województwa gdańskiego w zakresie: nieprawidłowości w funkcjonowaniu gospodarki narodowej, wrogiej działalności w ochranianych środowiskach oraz aktów terroru, sabotażu i dywersji, konfliktów społecznych oraz naruszeń tajemnicy służbowej i państwowej. Natomiast Inspektorat 2 zajmował się rozpracowywaniem i kontrolą czołowych przywódców i kierowniczych struktur opozycji.
24 sierpnia 1982 r. sprawie obiektowej „Klan” nadano nowy kryptonim „Związek”. 10 listopada 1983 r. akta sprawy w związku z zakończeniem jej prowadzenia zostały złożone w archiwum Wydziału „C” WUSW w Gdańsku. W ramach sprawy obiektowej kryptonim „Klan” Sekcja 3 Wydziału III „A” na przełomie 1980 i 1981 r. prowadziła 42 sprawy operacyjnego rozpracowania. W aktach „Klanu” znajdują się również materiały spraw obiektowych kryptonim „Sejmik” i „Debata” dotyczących kontroli operacyjnej I Krajowego Zjazdu Delegatów NSZZ „Solidarność” w Gdańsku w 1981 r.