Nawigacja

Aktualności

Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019

5 września 2019 r. na lewym dziedzińcu Fortu, obok grobów powstałych po zeszłorocznych ekshumacjach, odbyła się ceremonia pogrzebowa ofiar niemieckiego terroru, których szczątki odnaleziono podczas II etapu prac ekshumacyjnych. W uroczystości udział wziął prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Jarosław Szarek, prof. Krzysztof Szwagrzyk – zastępca prezesa IPN oraz dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa Renata Soszyńska.

  • Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN) Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN) Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN) Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN) Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN) Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN) Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN) Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN) Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN) Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN) Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN) Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN) Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN) Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN) Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN) Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN) Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN) Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN) Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN) Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN) Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN) Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN) Pogrzeb ofiar niemieckiego terroru na terenie Fortu III – Pomiechówek, 5 września 2019. Fot. Sławek Kasper (IPN)

W uroczystościach w Pomiechówku udział wziął minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak, który w swoim wystąpieniu podkreślił, że wśród ofiar byli nie tylko żołnierze Polskiego Państwa Podziemnego, ale również dzieci i lokalna społeczność.

Jesteśmy zobowiązani do utrwalania pamięci oraz do oddania czci i szacunku tym, którzy zostali zamordowani – powiedział minister Mariusz Błaszczak. – Dziękuję wszystkim, którzy przyczynili się do tego, że właśnie w tym miejscu, odbywa się pogrzeb – dodał szef MON.

Prezes IPN dr Jarosław Szarek uwypuklił w swoim wystąpieniu skalę niemieckich zbrodni na terenie Fortu III w Pomiechówku. – Stoimy na miejscu, gdzie zamordowano 15 000 osób, naszych przodków. Gdybyśmy chcieli wszystkich ich pochować, musiało by tu stanąć 450 takich rzędów – powiedział prezes IPN. Dodał, że IPN nie zapomina o takich miejscach jak Fort III czy też obóz w Działdowie. – Kto poza mieszkańcami północnego Mazowsza słyszał o Pomiechówku? Kto słyszał o Działdowie, w którym również zginęło 15 tysięcy osób? – pytał dr Szarek.

Proboszcz parafii pw. św. Anny w Pomiechowie ksiądz Tomasz Cymerman oraz ks. prot. mgr Andrzej Bołbot, proboszcz prawosławnej parafii pw. św. Aleksandry w Stanisławowie odprawili egzekwie i poświęcili trumny w otwartej mogile.

Uroczystość uświetnili swoją obecnością II wicewojewoda mazowiecki Artur Standowicz wraz z Piotrem Oleńczakiem, wójt Gminy Pomiechówek Dariusz Tomasz Bielecki, dowódca 2 Mazowieckiego Pułku Saperów płk Robert Kamiński, dyrektor Muzeum Wojska Polskiego MON Adam Buława, zastępca dyrektora Centralnej Biblioteki Wojskowej MON Maksymilian Sokół-Potocki, prezes Agencji Mienia Wojskowego Krzysztof Falkowski oraz licznie zebrani lokalni mieszkańcy.

Delegacje oddały hołd pomordowanym w Forcie III w Pomiechówku, składając wieńce na mogiłach ofiar niemieckich zbrodni.

Podczas uroczystości pogrzebowych Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN prowadziło działania w celu pozyskania próbek DNA od rodzin zamordowanych w Forcie III Pomiechówek.

Uroczystość została zorganizowana przez Biuro Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN oraz Wójta Gminy Pomiechówek.

***

17️ czerwca, rozpoczął się 2 etap prac ekshumacyjnych na terenie Fortu III w Pomiechówku – obejmował on obszar małego dziedzińca przed tradytorem w prawym barku Fortu oraz fragment dużego prawego dziedzińca. W czasie prac, które trwały ponad miesiąc, ujawniono szczątki 43 osób oraz trójki małych dzieci. Prace archeologiczne prowadzone były przez Łódzką Fundację Badań Naukowych na zlecenie Instytutu Pamięci Narodowej.

Odnalezione zostały szczątki osób zamordowanych przez Niemców w latach 1941–1944 w więzieniu karno-śledczym w Pomiechówku. Znaleziono także m.in. łuski od amunicji niemieckiej oraz monety z okresu drugiej wojny. Prace pozwoliły na zweryfikowanie błędnych informacji na temat Fortu. Powszechnie uznawano porośnięte drzewami wyniesienie terenu na lewym dziedzińcu za mogiłę zbiorową ofiar. Miejscowa ludność urządziła tam prowizoryczne miejsce pamięci. Tymczasem badania archeologiczne w 2018 r.  wykazały, że w tym miejscu znajdują się jedynie fundamenty budynku gospodarczego jeszcze sprzed I wojny światowej i nie ma żadnych pochówków. Dalsze etapy prac planowane są na lata 2020–2021.                                 

Szczególne słowa uznania kierujemy do FUNDACJI FORT III Pomiechówek (www.forttrzecipomiechowek.org), którzy swoją pracą społeczną utrwalają losy Więźniów Fortu oraz dbają by historia Fortu pojawiła się w świadomości społeczeństwa.

 

Fort III w Pomiechówku jest miejscem kaźni tysięcy Polaków i Żydów z terenu północnego Mazowsza. W czasie II wojny światowej w Forcie III w Pomiechówku funkcjonował m.in. niemiecki obóz przesiedleńczy, getto i więzienie karno-śledcze. Z północnego Mazowsza masowo zwożono tutaj ludzi, często byli to przedstawiciele elit miasteczek i wsi. Według ankiet sporządzonych w 1945 roku liczba więźniów określana była na ok. 50 tys., a zamordowanych na ok. 15 tys. Podobna liczba pojawia się w dokumentach Polskiego Czerwonego Krzyża.

Działania Instytutu Pamięci Narodowej mają na celu zapewnienie godnego pochówku i upamiętnienie ofiar niemieckich zbrodni.

do góry