Instytut Pamięci Narodowej Wizyta prezes Związku Polaków w Melbourne, opozycjonistki z Gdańska Zofii Dublaszewskiej w IPN – 8-10 lipca 2019 - Aktualności -

W dniach 8–10 lipca w IPN gościła opozycjonistka z Gdańska, była więźniarka Aresztu Śledczego przy ul. Rakowieckiej w Warszawie, a obecnie prezes Związku Polaków w Melbourne (ZPwM), współzałożycielka Związku Więźniów Politycznych Okresu Stanu Wojennego w Australii (ZWPOSW) oraz członek Zarządu Komitetu Pilecki Projekt w Melbourne (ZKPP) Zofia Dublaszewska. W 2016 r. prezes ZPwM została odznaczona Krzyżem Wolności i Solidarności.

8 lipca Zofia Dublaszewska spotkała się z zastępcą prezesa IPN Janem Basterem. W trakcie spotkania omówiono temat współorganizowania obchodów 70. rocznicy utworzenia  Związku Polaków w Melbourn oraz przedyskutowano możliwości prowadzenia wspólnych badań naukowych. 

Prezes ZPwM złożyła wizytę w Archiwum IPN, gdzie zapoznała się ze strukturą i misją Instytutu Pamięci Narodowej oraz zasobem dokumentów zgromadzonych w Instytucie. Zastępca dyrektora Archiwum IPN dr Mariusz Żuławnik oraz zastępca dyrektora Biura Badań Historycznych dr Rafał Leśkiewicz przybliżyli gościowi specyfikę pracy archiwalnej, polegającą na gromadzeniu, przechowywaniu, opracowywaniu, zabezpieczaniu i udostępnianiu dokumentów, również tych z prywatnych zbiorów.

10 lipca Zofia Dublaszewska wraz z zastępcą prezesa IPN prof. Krzysztofem Szwagrzykiem oraz kierownik Sekcji Międzynarodowej Agnieszką Jędrzak zwiedziła „Łączkę” na Powązkach Wojskowych – miejsce pochówku ofiar pomordowanych przez organy bezpieczeństwa publicznego w latach 1945–1956. Profesor Szwagrzyk opowiedział o etapach i zakresie prowadzonych dotychczas prac poszukiwawczych i ekshumacyjnych, o planach dotyczących „Łączki” oraz przyszłych projektach w kraju i za granicą. Przybliżył historię odnalezienia szczątków żołnierzy wyklętych, a także zapoznał gościa z szeroko pojętym procesem identyfikacji ofiar zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu.

W związku z członkostwem w Zarządzie Komitetu Pilecki Projekt pani prezes była szczególnie zainteresowana losami rotmistrza Witolda Pileckiego. Dzięki współpracy Instytutu z australijskim ZKPP, którego członkiem zarządu jest pani Dublaszewska, udało się zaprezentować  wystawę „Czas Bohaterów” m.in. w parlamencie australijskiego stanu Wiktoria w Melbourne, w Parlamencie Australii Zachodniej w Perth oraz w Żydowskim centrum kultury „Kadimah” w Melbourne. Projekt ten zaistniał również w takich miejscach jak The Jewish Holocaust Center w Melbourne, Monash University, Instytut Yad Vashem w Jerozolimie, Muzeum Auschwitz, Muzeum Polin czy „Atrium” Federation Square.

Kolejnym punktem wizyty było zwiedzanie dawnego mokotowskiego więzienia przy ul. Rakowieckiej. Dyrektor znajdującego się tam Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL Jacek Pawłowicz, autor książki „Rotmistrz Witold Pilecki 1901–1948”, oraz kapitan Andrzej Rytka oprowadzili gościa, przedstawiając historie osadzonych i ich oprawców. Wizyta miała dla gościa charakter symboliczny. W 1986 r.  Zofia Dublaszewska była przetrzymywana w więzieniu na Rakowieckiej. Prezes ZPwM rozpoznała swoją celę,  zwiedziła także m.in. miejsca kaźni w okresie stalinowskim.