Nawigacja

Aktualności

„II Rzeczpospolita w kinie polskim po roku 1989” – spotkanie w ramach seminarium popularnonaukowego „Z kamerą po II Rzeczypospolitej. Oblicza polskiego kina przedwojennego” – Warszawa, 27 maja 2019

27 maja o godz. 17.00 w stołecznym Przystanku Historia odbyło się ostatnie w tym roku szkolnym spotkanie z cyklu „Z kamerą po II Rzeczypospolitej. Oblicza polskiego kina przedwojennego”, zorganizowanego przez Oddział IPN w Warszawie.

Prof. Piotr Zwierzchowski zaprezentował temat: „II Rzeczpospolita w kinie polskim po roku 1989”.

Opowiadając o II Rzeczypospolitej, kino niezbyt chętnie podejmowało próbę historycznej czy historiozoficznej refleksji, rzadko sprzeczało się o idee, interpretację ówczesnej sytuacji czy poszczególne zjawiska. Najchętniej przedstawiało wybrane historie, wykorzystywało tamtą rzeczywistość jako specyficzną scenografię i ikonografię, wpisywało międzywojnie w formuły rozrywkowe, między innymi romansu, melodramatu czy kina sensacyjnego, sięgało po ówczesną literaturę, przede wszystkim jednak przywracało pamięć o tamtych czasach. Nie przypadkiem już na początku lat 90. powstało stosunkowo dużo filmów dokumentalnych, które przedmiotem swojego zainteresowania uczyniły odzyskanie niepodległości przez Polskę, a później lata II Rzeczypospolitej. Po latach milczenia kino chciało sprawować również funkcję poznawczą, odkrywając nie tyle nieznane, co przez lata świadomie pomijane fragmenty przeszłości. Tematem tabu, który wymagał przypomnienia i ponownego przepracowania, była choćby wojna polsko-bolszewicka. Coraz chętniej zagadnienia te podejmował także film fabularny. Co ciekawe, często wracano do wyobrażeń i wzorów przedwojennych, choćby w przedstawieniu okrutnych bolszewików, co zapewne było także skutkiem odreagowania narzuconych przez lata wzorów przyjaźni polsko-radzieckiej.

Współczesne kino polskie stosunkowo rzadko ukazywało II Rzeczpospolitą. Kiedyś decydowały o tym względy polityczne, dzisiaj nie bez znaczenia są także finansowe – filmy historyczne zazwyczaj wymagają sporych nakładów. Trzeba też pamiętać, że dla współczesnego widza kostium historyczny bywa niekiedy niezrozumiały. Być może jednak kino nieraz jeszcze zaproponuje kolejne odczytania ówczesnych wydarzeń, powie widzowi coś ważnego o przeszłości i teraźniejszości, wreszcie, okaże się atrakcyjne jako spektakl. Na razie 100. rocznica odzyskania niepodległości sprawiła, że powstają kolejne filmy o roku 1918 i II Rzeczypospolitej.

Pokazane zostały fragmenty następujących filmów: Wrota Europy (1999), reż. Jerzy Wójcik; Na plebanii w Wyszkowie 1920 (1999), reż. Lucyna Smolińska, Mieczysław Sroka; Marszałek Piłsudski (2001), reż. Andrzej Trzos-Rastawiecki; Przedwiośnie (2001), reż. Filip Bajon; Miasto z morza (2009), reż. Andrzej Kotkowski; 1920. Bitwa warszawska (2011), reż. Jerzy Hoffman; Hiszpanka (2015), reż. Łukasz Barczyk; Kamerdyner (2018), reż. Filip Bajon.

Wykład: prof. dr hab. Piotr Zwierzchowski, historyk filmu, autor m.in.: Zapomniani bohaterowie. O bohaterach filmowych polskiego socrealizmu, Warszawa 2000; Pęknięty monolit. Konteksty polskiego kina socrealistycznego, Bydgoszcz 2005; Piękny sen pedagoga. Literackie i filmowe portrety świata edukacji, Kraków 2005; Spektakl i ideologia. Szkice o filmowych wyobrażeniach śmierci heroicznej, Kraków 2006; Kino polskie po roku 1989, Bydgoszcz 2007; Kino nowej pamięci. Obraz II wojny światowej w kinie polskim lat 60., Bydgoszcz 2013; Polskie seriale telewizyjne, red. Piotr Zwierzchowski, Barbara Giza, John Bates, Karolina Kosińska, Bydgoszcz 2015.

Infomacje i zgłoszenia: Sławomir Stępień (slawomir.stepien@ipn.gov.pl; 22 860 70 50)

Seminarium jest bezpłatne.

 

do góry