E-Księgarnia
Nieoficjalna część obchodów rozpoczęła się o godz. 17.00 w Areszcie Śledczym w Gdańsku przy tablicy upamiętniającej więzionych w tym miejscu żołnierzy podziemia niepodległościowego m.in. Danutę Siedzikównę „Inkę” oraz Feliksa Selmanowicza „Zagończyka”.
Oboje zginęli tego samego dnia 28 sierpnia 1946 r. w więzieniu przy ul. Kurkowej, pochowani zostali też obok siebie w bezimiennym grobie. Miejsce to jesienią 2014 r. odnalazł na gdańskim Cmentarzu Garnizonowym zespół poszukiwawczy IPN, kierowany przez prof. Krzysztofa Szwagrzyka. Pogrzeb państwowy bohaterów odbył się 28 sierpnia 2016 r. – w 70. rocznicę wykonania wyroku śmierci na bohaterach przez komunistycznych oprawców. Więcej na temat tutaj: https://ipn.gov.pl/pl/aktualnosci/36198,Pozegnalismy-bohaterow-Uroczystosci-pogrzebowe-Danuty-Siedzikowny-Inki-i-Feliksa.html.
Część oficjalna gdańskich obchodów 72. rocznicy śmierci bohaterów rozpoczęła się o godz. 17.30 na Cmentarzu Garnizonowym. Na grobach „Inki” i „Zagończyka” zostały zapalone znicze oraz złożone kwiaty (przed uroczystością został złożony wieniec w imieniu premiera Mateusza Morawieckiego). Do zgromadzonych przemówił prof. Mirosław Golon, dyrektor IPN w Gdańsku.
– „Inka” to symbol polskiej martyrologii, polskiego cierpienia i polskiego zwycięstwa. Oddała swoje życie, ale ocaliła najwyższe wartości, czyli to, co kryje się pod słowami Bóg, Honor, Ojczyna. Dowiodła swojej godnej postawy wyciągając rękę do przeciwnika – ratując go – jako sanitariuszka, wypełniając tym samym swoją posługę dobrego człowieka – mówił.
– To, co dzisiaj przeżywamy to wielki sukces – przywracanie pamięci, odnajdywanie grobów, wynoszenie na pomniki, upamiętanie tablicami. Trzeba jednak dodać, że Niezłomni czekali na to wszystko zbyt długo. A wciąż tysiące podobnych bohaterów czeka na godny pochówek. Ich groby czekają na odnalezienie, a ich nazwiska na przypomnienie – dodał.
Po dyrektorze IPN Gdańsk głos zabrał Waldemar Kowalski z Muzeum II Wojny Światowej, który w znacznym stopniu przyczynił się do odnalezienia grobów „Inki” i „Zagończyka”.
– Na śmierć szli godnie. Nie pozwolili sobie zawiązać oczu, oboje krzyknęli: „Niech żyje Polska” – podkreślił.
Po przemówieniach uczestnicy obchodów przenieśli się na gdańską Orunię, gdzie w kościele pw. św. Jana Bosko odprawiona została uroczysta Msza św. w intencji uczestników powstania antykomunistycznego. Przewodniczył jej ks. dr Jarosław Wąsowicz.
– Oprawcy myśleli, że udało się im zakopać ich w bezimiennych grobach, a oni powracają, bo idei i wartości nie da się rozstrzelać albo zniszczyć. To jest dla nas mocna nauka oraz zachęta do tego, byśmy starali się równie pięknie żyć – mówił duchowny
Po Eucharystii zostały złożone kwiaty pod pomnikiem „Inki”.
Ostatnim punktem obchodów był spektakl Teatru Nie Teraz pt. „Wyklęci”.
– Przenosimy się do roku 1944, kiedy w naszej pamięci zaistnieli ci, którzy podtrzymali honor Polaków. Fabuła opowiada o losach i motywacjach tamtych młodych ludzi. Mówi, skąd mieli siłę, by walczyć – wyjaśnia Tomasz Żak, szef teatru i reżyser spektaklu.
PROGRAM OBCHODÓW
godz. 17.30
Uroczystość złożenia kwiatów i zapalenia zniczy na grobach Danuty Siedzikówny „Inki” oraz Feliksa Selmanowicza „Zagończyka”
Miejsce: Cmentarz Garnizonowy w Gdańsku, ul. Antoniego Giełguda
godz. 18.30
Msza św. w kościele księży Salezjanów, a następnie złożenie kwiatów pod pomnikiem Danuty Siedzikówny „Inki”
Miejsce: Kościół pw. św. Jana Bosko w Gdańsku Oruni, ul. Gościnna 15
godz. 20.00
Spektakl Teatru Nie Teraz pt. „Wyklęci”
Wstęp wolny. Na spektakl liczba miejsc ograniczona – obowiązują zapisy pod adresem: artur.chomicz@ipn.gov.pl
Miejsce: Stacja Orunia, ul. Dworcowa 9
O SPEKTAKLU
Twórcy przedstawienia, to jedna z najdłużej działających w kraju scen niezależnych, alternatywnych.
Scenariusz, scenografia, reżyseria: Tomasz Antoni Żak
Aktorzy: Anna Warchał (Lilka); Ewa Tomasik (Helena); Aleksandra Pisz (Danusia); Przemysław Sejmicki (Janek), Maciej Małysa (Konrad);
Opracowanie pieśni: Grzegorz Radłowski
Technika: Ryszard Zaprzałka
Spektakl „Wyklęci” ustami aktorów zadaje nam pytanie o prawdziwą Polskę z „Nie–Teraz”, wieczną. Zadaje pytanie o Polskę, która potrafi zmieniać Polaków w prawdziwych ludzi. Ktoś, kto stawia pytanie: „Co z ta Polską?”, otrzymuje odpowiedź godną pytania. Jest chora i nienormalna. Zapytaj siebie: Co z Tobą Polaku? Albo Ty masz rację albo Rejtan i Ci Wyklęci – pisał Jan Maniak w inTARnet.pl.
To bardzo piękne, mądre i ważne przedstawienie, mające ogromny wymiar historyczno-polityczny – tak w „Naszym Dzienniku” recenzowała „Wyklętych” krytyk teatralny Temida Stankiewicz-Podhorecka.
Z kolei Janusz Krasiński, członek Szarych Szeregów, słynny dramatopisarz, tak zwerbalizował swoje wrażenia:
Chciałem podziękować zespołowi i powiedzieć, że dokonał naprawdę cudu. I to, co tutaj zostało pokazane, to wyście Państwo pokazali moich najbliższych kolegów, moje koleżanki, moje całe to środowisko, w którym ja się obracałem w czasie okupacji; tych ludzi, którzy ginęli potem w Powstaniu… zostało to naprawdę odtworzone – klimat, klimat tamtych czasów. Myślenie tych ludzi, tych młodych ludzi, często naiwne. Wiara, jakaś ogromna wiara w Polskę, w patriotyzm, w zwycięstwo, w wartości. To wszystko zostało pokazane niesłychanie plastycznie. Gratuluję wielkiej sztuki!
Organizatorem obchodów był Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku, a partnerem Stowarzyszenie Historyczne im. V Wileńskiej Brygady AK.
Patronat medialny nad wydarzeniem objęli: TVP3Gdańsk, Radio Gdańsk, „Gość Niedzielny” oraz Gdańsk Strefa Prestiżu.
Poniżej do pobrania dokładny program obchodów: