Nawigacja

Pamięć i Sprawiedliwość

„Pamięć i Sprawiedliwość” nr 1 (31) 2018

Od Redakcji:

W roku 2018 przypada setna rocznica odzyskania przez Polskę niepodległości po ponad stu dwudziestu latach zaborów. To dobra okazja, aby powrócić do tematyki odnoszącej się do dziejów Polski na początku XX w. W bieżącym dyskursie historiograficznym problematyka związana z losami II Rzeczypospolitej niejednokrotnie ustępuje badaniom nad II wojną światową czy PRL. W samym Instytucie Pamięci Narodowej dopiero od niedawna naukowcy sięgają do okresu sprzed 1939 r. Tymczasem żeby zrozumieć pokolenia walczące o wolność po kampanii wrześniowej, nie sposób nie patrzeć wstecz – do dwudziestolecia międzywojennego i czasów Wielkiej Wojny, do formowanego wówczas etosu, zarówno obywatelskiego, patriotycznego, jak i zawodowego różnych grup społecznych. II RP fascynuje i może zaciekawiać swoją różnorodnością, barwnością postaw, charakterów, intensywnością odbywających się wtedy makro- i mikroprocesów historycznych.

Już samo ustalenie daty odzyskania niepodległości budziło liczne spory, i to jeszcze w okresie II RP. Przyjęcie za ów „początek” konkretnego wydarzenia historycznego oznaczało bowiem uznanie wyjątkowego prawa do sprawowania władzy przez określone ugrupowania polityczne. Ostatecznie przyznano prymat zdarzeniom z 11 listopada. Wiemy natomiast, że po 1944 r. historycy wyznający marksistowski paradygmat badań uznawali dzień 7 listopada 1918 r., czyli powołanie do życia lewicowego Tymczasowego Rządu Ludowego Republiki Polskiej pod przewodnictwem Ignacego Daszyńskiego, za symboliczne zakończenie epoki rozbiorów. Równocześnie – w sposób całkowicie nieuprawniony – podkreślano znaczenie „Wielkiej Socjalistycznej Rewolucji Październikowej”, której, według oficjalnej interpretacji, Polacy zawdzięczali wolność. Jedno jest pewne – wydarzenia z 1918 r., a także zdarzenia je poprzedzające i następujące po nich, zaważyły na historii Polski w każdym wymiarze: politycznym, społecznym oraz kulturowym.

Więcej ► 

Publikacja nie jest przeznaczona do sprzedaży.   

do góry