Nawigacja

Aktualności

Wystawa „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 5 czerwca – 28 lipca 2018

Uroczystego otwarcia wystawy dokonali 4 czerwca 2018, o godz. 18.00, Geert Bourgeois, minister-prezydent rządu Flandrii, prof. dr hab. Piotr Gliński, wiceprezes Rady Ministrów, minister kultury i dziedzictwa narodowego, oraz dr Jarosław Szarek, prezes Instytutu Pamięci Narodowej.

  • Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018.  Fot. Sławek Kasper (IPN) Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018.  Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018.  Fot. Sławek Kasper (IPN) Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018.  Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018.  Fot. Sławek Kasper (IPN) Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018.  Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Wernisaż wystawy IPN „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018. Fot. Sławek Kasper (IPN) Wernisaż wystawy IPN „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018.  Fot. Sławek Kasper (IPN) Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018.  Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018. Fot. Sławek Kasper (IPN) Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Wielu żołnierzy gen. Maczka znalazło w Belgii swój nowy dom. Dziękujemy narodowi belgijskiemu i mieszkańcom Flandrii za tę pamięć, za opiekę nad miejscami pamięci – mówił podczas wenisażu prezes IPN dr Jarosław Szarek. Fot. Sławek Kasper (IPN) Wielu żołnierzy gen. Maczka znalazło w Belgii swój nowy dom. Dziękujemy narodowi belgijskiemu i mieszkańcom Flandrii za tę pamięć, za opiekę nad miejscami pamięci – mówił podczas wenisażu prezes IPN dr Jarosław Szarek. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Cieszę się, że dzisiejsza wystawa ukazuje wielką historię, ale jednocześnie pokazuje tę historię poprzez indywidualne losy – mówił podczas otwarcia wystawy prof. dr hab. Piotr Gliński, wiceprezes Rady Ministrów, minister kultury i dziedzictwa narodowego. Fot. Sławek Kasper (IPN) Cieszę się, że dzisiejsza wystawa ukazuje wielką historię, ale jednocześnie pokazuje tę historię poprzez indywidualne losy – mówił podczas otwarcia wystawy prof. dr hab. Piotr Gliński, wiceprezes Rady Ministrów, minister kultury i dziedzictwa narodowego. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia. Na zdj. Yves Vantens, generalny przedstawiciel Rządu Flandrii. Fot. Sławek Kasper (IPN) Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia. Na zdj. Yves Vantens, generalny przedstawiciel Rządu Flandrii. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia. Na zdj. minister-prezydent Rządu Flandrii Geert Bourgeois. Fot. Sławek Kasper (IPN) Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia. Na zdj. minister-prezydent Rządu Flandrii Geert Bourgeois. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Wernisaż wystawy IPN „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia. Na zdj. Adam Hlebowicz, dyrektor Biura Edukacji Narodowej. Fot. Sławek Kasper (IPN) Wernisaż wystawy IPN „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia. Na zdj. Adam Hlebowicz, dyrektor Biura Edukacji Narodowej. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Wernisaż wystawy IPN „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia. Na zdj. dr Karol Nawrocki, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej. Fot. Sławek Kasper (IPN) Wernisaż wystawy IPN „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia. Na zdj. dr Karol Nawrocki, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018. Fot. Sławek Kasper (IPN) Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018. Fot. Sławek Kasper (IPN) Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018. Fot. Sławek Kasper (IPN) Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018. Fot. Sławek Kasper (IPN) Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018. Fot. Sławek Kasper (IPN) Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018. Fot. Sławek Kasper (IPN) Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018. Fot. Sławek Kasper (IPN) Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018. Fot. Sławek Kasper (IPN)
  • Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018. Fot. Sławek Kasper (IPN) Wernisaż wystawy „Pancerne skrzydła” na Przystanku Historia – Warszawa, 4 czerwca 2018. Fot. Sławek Kasper (IPN)

Uroczystości związane z rocznicą wyzwolenia Belgii spod niemieckiej okupacji rozpoczęły się wcześniej, przy pomniku I Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka na placu Inwalidów, gdzie o godz. 16.00 wspólnie oddano cześć bohaterom.

Na wernisażu w Centrum Edukacyjnym IPN Przystanek Historia prezes IPN powitał zaproszonych gości, wśród nich byli burmistrzowie miast belgijskich wyzwolonych przez żołnierzy gen. Maczka, ambasadorzy i weterani 1 Dywizji Pancernej.

Naród belgijski pamięta. Wielu żołnierzy gen. Maczka znalazło w Belgii swój nowy dom. Dziękujemy narodowi belgijskiemu i mieszkańcom Flandrii za tę pamięć, za opiekę nad miejscami pamięci. Były kwiaty, była radość, ale były także ofiary. To była cena za wolność. Dzisiaj Belgia i Polska są wolnymi i niepodległymi państwami. W Polsce na tę wolność musieliśmy czekać wiele lat, a ceną był również wysiłek żołnierzy 1 Dywizji Pancernej. Dlatego dzisiaj oddajemy im hołd. Wystawa „Pancerne Skrzydła” to początek naszej wspólnej drogi. W przyszłym roku, w roku 75. rocznicy zwycięskich walk w Belgii 1 Dywizji Pancernej, spotkamy się na szlaku. Spotkamy się w tych wszystkich miastach, które wyzwalali żołnierze gen. Maczka. Za to serdecznie dziękujemy, za pamięć – mieszkańcom Flandrii oraz narodowi belgijskiemu. Prawdę o  tamtych wydarzeniach chcemy przekazać młodym Polakom i Belgom i zrobimy to wspólnie – powiedział Prezes IPN.

Premier Piotr Gliński wspominał natomiast, jak wiele instytucji z obu krajów wzięło udział w tym przedsięwzięciu, ale także podkreślił indywidulane podejście to tematu wystawy:

Cieszę się także, że dzisiejsza wystawa ukazuje wielką historię, ale jednocześnie pokazuje tę historię poprzez indywidualne losy. To nowoczesne podejście na pewno znajduje zainteresowanie wśród nowego pokolenia. Współcześni odbiorcy najlepiej rozumieją ten typ narracji o historii. Historia ciągle jest ważna dla współczesności, wciąż jest ważna dla naszych wspólnot i współpracy pomiędzy nimi, historia jest ważna przede wszystkim dlatego, że pokazuje nam, jak nasi poprzednicy potrafili wybierać w czasach próby. To jest najbardziej fascynujące, pouczające i najbardziej potrzebne także współczesnym. To był wybór pomiędzy różnymi wartościami. Dzięki temu, że ktoś potrafił właściwie wybierać, często płacąc daninę krwi, my możemy budować nowoczesne, szczęśliwe wspólnoty wolnych narodów.

Minister-prezydent rządu Flandrii, doceniając poświęcenie żołnierzy gen. Stanisława Maczka, uhonorował weteranów 1 Dywizji Pancernej.

W prowincji zachodniej Flandrii, w której mieszkam i z której pochodzę, gdy mówi się o II wojnie światowej, bardzo często moi rodacy wspominają o Polakach i – z przyjemnością to podkreślam – wypowiadają się z ogromnym szacunkiem… Historia wyzwolenia ma swoją ciemną stronę. Żołnierze, niezależnie od swych osiągnieć, nie mogli wrócić do ojczyzny. Polska była pod radziecką okupacją, a zachodni alianci nie byli w stanie zapewnić Polsce należnego jej miejsca, w efekcie tysiące żołnierzy było zmuszonych do pozostania za granicą. Niektórzy z nich zaczęli nowe życie we Flandrii…

W panelu dyskusyjnym wzięli udział Yves Wantens – przedstawiciel generalny rządu Flandrii, dyrektor Biura Edukacji Narodowej IPN Adam Hlebowicz i dr Karol Nawrocki – dyrektor Muzeum II Wojny Światowej.

Chyba najbardziej zapadły w pamięć pytania: dlaczego wydarzenia, mające miejsce już prawie 75 lat temu, są dla nas ważne oraz jakie ma to znaczenie dla Polaków i Belgów?

Po krótkiej dyskusji minister-prezydent Flandrii wyróżnił i podziękował polskim weteranom walk o wyzwolenie swojego kraju. Byli wśród nich: mjr  Janusz Gołuchowski, kpt. Edmund Semrau, por. Alojzy Jedamski, kpt. Wacław Butowski, mjr Marian Słowiński.

Wzruszające były słowa mjr. Słowińskiego, który wspominał o swoich przeżyciach podczas wojny. Od lądowania w Normandii w czerwcu 1944 r. Słowiński spał zawsze pod czołgiem, głowę na prawdziwym łóżku położył, dopiero gdy belgijska rodzina ugościła polskiego żołnierza w Sint-Niklaas. Dziś dziewczynka, która wówczas zaprosiła polskiego żołnierza do swojego domu, jest babcią, a przyjaźń, która narodziła się podczas wojny, przetrwała odległość i czas.

„Niech żyje Polska!”

Biało-czerwone flagi, transparenty „Leve de Bevrijders!” (Niech żyją wyzwoliciele!), „Niech żyje Polska!”, deszcz kwiatów – tak mieszkańcy flamandzkich miast witali 1 Dywizję Pancerną pod dowództwem gen. Maczka. Mimo upływu lat wdzięczna pamięć o polskich żołnierzach wciąż żyje, a jej wyrazem jest międzynarodowa wystawa „Pancerne skrzydła”, ukazująca wyzwolenie Flandrii przez żołnierzy 1 Dywizji Pancernej we wrześniu 1944 r. Teksty w trzech wersjach językowych (polskiej, angielskiej i niderlandzkiej) są bogato ilustrowane zdjęciami i filmami – większość z nich nie była dotąd prezentowana szerokiej publiczności. Towarzyszą im unikatowe eksponaty, takie jak sztandar 1 DP i pamiętniki żołnierzy.

Wystawę można zwiedzać od 5 czerwca do 28 lipca 2018 w Centrum Edukacyjnym IPN im. Janusza Kurtyki „Przystanek Historia”, przy ul. Marszałkowskiej 21/25 w Warszawie.

1 Dywizja Pancerna została sformowana w Szkocji zimą 1942 r. jako część Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Po przerzuceniu do Francji w 1944 r. uczestniczyła w walkach pod Falaise i Chamboise, gdzie poniosła poważne straty. Mimo to przetrwała i podjęła pościg za niemiecką armią, pokonując średnio 50 km dziennie. By zminimalizować zniszczenia i straty wśród ludności cywilnej, gen. Stanisław Maczek unikał stosowania ognia artyleryjskiego. Mieszkańcy wyzwalanych miejscowości witali polskich żołnierzy z entuzjazmem: „gromadnie, bez wyjątku wylegli przed domy, cisną się do czołgów, rzucają kwiatami, płaczą, szaleją z radości”. Jak wspominał dowódca 1 DP, serdeczność i gościnność Belgów sprawiły, że Polacy poczuli się „jakby we własnym kraju”.

Wdzięczność Belgów przejawiała się różnorodnie: od opieki nad grobami poległych Polaków, poprzez nadawanie „polskich” nazw ulicom, aż po organizację uroczystości rocznicowych. O polsko-belgijskiej przyjaźni świadczy także niniejsza wystawa, zorganizowana z inicjatywy Dirka Verbeke, honorowego sekretarza miasta Tielt. Jest to wspólne przedsięwzięcie Przedstawicielstwa Rządu Flandrii w Polsce, Instytutu Pamięci Narodowej, Muzeum II Wojny Światowej przy współpracy Stowarzyszenia Pierwszej Polskiej Dywizji Pancernej, Muzeum Wojska Polskiego oraz Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą; eksponatów użyczyli też prywatni kolekcjonerzy. Projekt i wykonanie wystawy: 7Muz

do góry