Nawigacja

Aktualności

Spotkanie z cyklu „Od niepodległości do niepodległości” – Warszawa, 7 grudnia 2017

  • Spotkanie z cyklu „Od niepodległości do niepodległości” – Warszawa, 7 grudnia 2017 Spotkanie z cyklu „Od niepodległości do niepodległości” – Warszawa, 7 grudnia 2017
  • Spotkanie z cyklu „Od niepodległości do niepodległości” – Warszawa, 7 grudnia 2017 Spotkanie z cyklu „Od niepodległości do niepodległości” – Warszawa, 7 grudnia 2017
  • Spotkanie z cyklu „Od niepodległości do niepodległości” – Warszawa, 7 grudnia 2017 Spotkanie z cyklu „Od niepodległości do niepodległości” – Warszawa, 7 grudnia 2017
  • Spotkanie z cyklu „Od niepodległości do niepodległości” – Warszawa, 7 grudnia 2017 Spotkanie z cyklu „Od niepodległości do niepodległości” – Warszawa, 7 grudnia 2017
  • Spotkanie z cyklu „Od niepodległości do niepodległości” – Warszawa, 7 grudnia 2017 Spotkanie z cyklu „Od niepodległości do niepodległości” – Warszawa, 7 grudnia 2017
  • Spotkanie z cyklu „Od niepodległości do niepodległości” – Warszawa, 7 grudnia 2017 Spotkanie z cyklu „Od niepodległości do niepodległości” – Warszawa, 7 grudnia 2017
  • Spotkanie z cyklu „Od niepodległości do niepodległości” – Warszawa, 7 grudnia 2017 Spotkanie z cyklu „Od niepodległości do niepodległości” – Warszawa, 7 grudnia 2017
  • Spotkanie z cyklu „Od niepodległości do niepodległości” – Warszawa, 7 grudnia 2017 Spotkanie z cyklu „Od niepodległości do niepodległości” – Warszawa, 7 grudnia 2017
  • Spotkanie z cyklu „Od niepodległości do niepodległości” – Warszawa, 7 grudnia 2017 Spotkanie z cyklu „Od niepodległości do niepodległości” – Warszawa, 7 grudnia 2017
  • Spotkanie z cyklu „Od niepodległości do niepodległości” – Warszawa, 7 grudnia 2017 Spotkanie z cyklu „Od niepodległości do niepodległości” – Warszawa, 7 grudnia 2017

„Inkorporacja czy federacja? Formowanie granic...” to tytuł dyskusji z cyklu „Od niepodległości do niepodległości”, która odbyła się 7 grudnia na Przystanku Historia. O walce o granice odrodzonego państwa polskiego, integracji ziem z różnych zaborów i mniejszościach narodowych w II RP dyskutowali goście prof. Jana Żaryna: dr hab. Tomasz Panfil, red. Maciej Rosalak oraz red. Rafał Ziemkiewicz.

Paneliści zauważyli, że na kształtowanie koncepcji federacyjnej Piłsudskiego bardzo duży wpływ miała wizja I Rzeczypospolitej i chęć odbudowania jej w granicach przedrozbiorowych. Dr hab. Tomasz Panfil zwrócił uwagę na pieczęć Rządu Narodowego z 1863 r., która przedstawiała polskiego orła, litewską Pogoń i ukraińskiego Archanioła Michała – Piłsudskiemu, który żywił ogromny szacunek dla uczestników powstania styczniowego, wyobrażenie Rzeczypospolitej Trojga Narodów musiało głęboko zapaść w pamięć. Jego własna koncepcja – sfederowanego państwa Polaków, Litwinów, Białorusinów i Ukraińców, a nawet Łotyszy – ukształtowała się na przełomie XIX i XX w., ale nie miała szans na realizację. Wszystkie te narody chciały budować własne państwa; Maciej Rosalak przypomniał o niemieckiej koncepcji Mitteleuropy, która „ustawiała” sytuację, rozbudzając oczekiwania narodów środkowej i wschodniej Europy. Zdaniem Rafała Ziemkiewicza koncepcja federacyjna w rzeczywistości maskowała jedynie mocarstwowe ambicje Piłsudskiego i jego środowiska politycznego – publicysta przypomniał, że w II RP marszałka nazywano nawet twórcą polskiej idei mocarstwowej.

Ostateczny kształt granic II Rzeczypospolitej odzwierciedlał koncepcję inkorporacyjną, propagowaną przez polityków endeckich – zdaniem prof. Żaryna była ona bardziej spójna wewnętrznie i lepiej usystematyzowana. Wśród piłsudczyków idea federacyjna nigdy jednak nie umarła, jej kontynuacją była idea prometejska, której założeniem było wspieranie dążeń niepodległościowych narodów zniewolonych przez Rosję bolszewicką/ZSRR. Prof. Żaryn przypomniał, że spadkobiercą idei federacyjnej – choć akcentującym konieczność partnerskich stosunków, bez dominacji Polski – było też środowisko paryskiej „Kultury” Jerzego Giedroycia.

Fot. Piotr Życieński (IPN)

do góry