Nawigacja

Aktualności

Odznaczenia państwowe dla Polaków ratujących Żydów podczas II wojny światowej

  • Starostwo Powiatowe w Gorlicach – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Starostwo Powiatowe w Gorlicach – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Starostwo Powiatowe w Gorlicach – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Starostwo Powiatowe w Gorlicach – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Starostwo Powiatowe w Gorlicach. Jerzy Augustyn (zięć) odbiera odznaczenia przyznane Karolowi, Walerii i Janowi Jamrom. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Starostwo Powiatowe w Gorlicach. Jerzy Augustyn (zięć) odbiera odznaczenia przyznane Karolowi, Walerii i Janowi Jamrom. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Starostwo Powiatowe w Gorlicach. Halina Kopij (córka Kmiecików) odbiera odznaczenia przyznane Adamowi, Stanisławowi Czajkom oraz Marii i Zygmuntowi Kmiecikom. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Starostwo Powiatowe w Gorlicach. Halina Kopij (córka Kmiecików) odbiera odznaczenia przyznane Adamowi, Stanisławowi Czajkom oraz Marii i Zygmuntowi Kmiecikom. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Starostwo Powiatowe w Gorlicach – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Starostwo Powiatowe w Gorlicach – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Starostwo Powiatowe w Gorlicach – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Starostwo Powiatowe w Gorlicach – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Starostwo Powiatowe w Gorlicach – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Starostwo Powiatowe w Gorlicach – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Starostwo Powiatowe w Gorlicach – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Starostwo Powiatowe w Gorlicach – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Starostwo Powiatowe w Gorlicach – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Starostwo Powiatowe w Gorlicach – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Starostwo Powiatowe w Gorlicach – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Starostwo Powiatowe w Gorlicach – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Starostwo Powiatowe w Gorlicach – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Starostwo Powiatowe w Gorlicach – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Starostwo Powiatowe w Gorlicach – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Starostwo Powiatowe w Gorlicach – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Starostwo Powiatowe w Gorlicach – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Starostwo Powiatowe w Gorlicach – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Profesor Hugo Steinhaus (stoi). Zdjęcie z archiwum Jana Cielucha Profesor Hugo Steinhaus (stoi). Zdjęcie z archiwum Jana Cielucha
  • Jan Cieluch. Zdjęcie z archiwum Jana Cielucha Jan Cieluch. Zdjęcie z archiwum Jana Cielucha
  • Odznaczenie dla Jana Cielucha odbiera wnuk Jan Cieluch. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Odznaczenie dla Jana Cielucha odbiera wnuk Jan Cieluch. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Stróże. Odznaczenie dla Jana Cielucha odbiera wnuk Jan Cieluch. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Stróże. Odznaczenie dla Jana Cielucha odbiera wnuk Jan Cieluch. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Stróże. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Stróże. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Stróże. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Stróże. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Stróże. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Stróże. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Zastępca prezesa IPN dr Mateusz Szpytma. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Zastępca prezesa IPN dr Mateusz Szpytma. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Stróże. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Stróże. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Starostwo Powiatowe w Jaśle – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski przyznanych Eleonorze i Stanisławowi Goleniom. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Starostwo Powiatowe w Jaśle – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski przyznanych Eleonorze i Stanisławowi Goleniom. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Starostwo Powiatowe w Jaśle – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski przyznanych Eleonorze i Stanisławowi Goleniom. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Starostwo Powiatowe w Jaśle – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski przyznanych Eleonorze i Stanisławowi Goleniom. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Starostwo Powiatowe w Jaśle – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski przyznanych Eleonorze i Stanisławowi Goleniom. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Starostwo Powiatowe w Jaśle – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski przyznanych Eleonorze i Stanisławowi Goleniom. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Starostwo Powiatowe w Jaśle – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski przyznanych Eleonorze i Stanisławowi Goleniom. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Starostwo Powiatowe w Jaśle – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski przyznanych Eleonorze i Stanisławowi Goleniom. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Starostwo Powiatowe w Jaśle – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski przyznanych Eleonorze i Stanisławowi Goleniom. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Starostwo Powiatowe w Jaśle – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski przyznanych Eleonorze i Stanisławowi Goleniom. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Starostwo Powiatowe w Jaśle – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski przyznanych Eleonorze i Stanisławowi Goleniom. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Starostwo Powiatowe w Jaśle – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski przyznanych Eleonorze i Stanisławowi Goleniom. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Starostwo Powiatowe w Jaśle – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski przyznanych Eleonorze i Stanisławowi Goleniom. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Starostwo Powiatowe w Jaśle – Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski przyznanych Eleonorze i Stanisławowi Goleniom. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Starostwo Powiatowe w Jaśle. Syn Eleonory i Stanisława Goleniów – Adam po odebraniu odznaczeń. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Starostwo Powiatowe w Jaśle. Syn Eleonory i Stanisława Goleniów – Adam po odebraniu odznaczeń. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Markuszowa. Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski przyznanych Walerii i Teofili Niedzielom. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Markuszowa. Uroczystość wręczenia Krzyży Komandorskich Orderu Odrodzenia Polski przyznanych Walerii i Teofili Niedzielom. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • – Teresa Sojka – córka i wnuczka Walerii i Teofili Niedzieli prezentuje rodzinne archiwum. Fot. Sławomir Kasper (IPN) – Teresa Sojka – córka i wnuczka Walerii i Teofili Niedzieli prezentuje rodzinne archiwum. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Świadectwa Żydów ukrywanych przez rodzinę Niedzielów (z arch. Teresy Sojki). Fot. Sławomir Kasper (IPN) Świadectwa Żydów ukrywanych przez rodzinę Niedzielów (z arch. Teresy Sojki). Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Świadectwa Żydów ukrywanych przez rodzinę Niedzielów (z arch. Teresy Sojki). Fot. Sławomir Kasper (IPN) Świadectwa Żydów ukrywanych przez rodzinę Niedzielów (z arch. Teresy Sojki). Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Świadectwa Żydów ukrywanych przez rodzinę Niedzielów (z arch. Teresy Sojki). Fot. Sławomir Kasper (IPN) Świadectwa Żydów ukrywanych przez rodzinę Niedzielów (z arch. Teresy Sojki). Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Świadectwa Żydów ukrywanych przez rodzinę Niedzielów (z arch. Teresy Sojki). Fot. Sławomir Kasper (IPN) Świadectwa Żydów ukrywanych przez rodzinę Niedzielów (z arch. Teresy Sojki). Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Markuszowa, pomnik pomordowanych za pomoc Żydom. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Markuszowa, pomnik pomordowanych za pomoc Żydom. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Jedlicze. Uroczystość wręczenia Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski przyznanego Julii Twardzik; mąż Julii – Jan Twardzik. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Jedlicze. Uroczystość wręczenia Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski przyznanego Julii Twardzik; mąż Julii – Jan Twardzik. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Uroczystość wręczenia Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski przyznanego Julii Twardzik. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Uroczystość wręczenia Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski przyznanego Julii Twardzik. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Jedlicze. Uroczystość wręczenia Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski przyznanego Julii Twardzik. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Jedlicze. Uroczystość wręczenia Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski przyznanego Julii Twardzik. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Jedlicze. Uroczystość wręczenia Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski przyznanego Julii Twardzik. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Jedlicze. Uroczystość wręczenia Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski przyznanego Julii Twardzik. Fot. Sławomir Kasper (IPN)
  • Jedlicze. Uroczystość wręczenia Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski przyznanego Julii Twardzik. Fot. Sławomir Kasper (IPN) Jedlicze. Uroczystość wręczenia Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski przyznanego Julii Twardzik. Fot. Sławomir Kasper (IPN)

– Państwa bliscy należą do tej części Polaków, którzy w najtrudniejszych czasach zachowali się jak trzeba – powiedział do rodzin odznaczonych w siedzibie Starostwa Powiatowego w Jaśle zastępca prezesa Instytutu Pamięci Narodowej dr Mateusz Szpytma podczas uroczystości wręczenia odznaczeń państwowych, przyznanych przez Prezydenta RP Polakom ratującym Żydów. 

Dr Mateusz Szpytma wręczył w Małopolsce (26 października 2017) i na Podkarpaciu (27 października 2017.) odznaczenia państwowe przyznane przez Prezydenta RP Polakom ratującym Żydów podczas II wojny światowej.

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski otrzymali pośmiertnie:

w powiecie gorlickim:

  • Karol, Waleria i Jan Jamrowie – odznaczenie odebrał Jerzy Augustyn (zięć Jamrów)
  • Adam i Stanisław Czajkowie oraz Maria i Zygmunt Kmiecikowie – odebrała Halina Kopij (córka Kmiecików) 
  • Jan Cieluch – odebrał Jan Cieluch (wnuk)

w powiecie jasielskim:

  • Eleonora i Stanisław Goleniowie – odebrał Adam Goleń (syn)
  • Waleria Niedziela i Teofila Niedziela – odebrała Teresa Sojka (córka i wnuczka)
  • Julia Twardzik – odebrał Jan Twardzik (mąż).

Jednym z odznaczonych przez Prezydenta RP w powiecie gorlickim jest Jan Cieluch – zmarły w 1956 r. polski polityk, działacz ruchu ludowego (współpracował z Wincentym Witosem), poseł do Sejmu Krajowego Galicji oraz Sejmu II Rzeczypospolitej. W okresie okupacji niemieckiej w jego gospodarstwie ukrywał się pod zmienionym nazwiskiem wraz z rodziną profesor Hugo Steinhaus – wybitny polski matematyk żydowskiego pochodzenia, profesor Uniwersytetu Jana Kazimierza, współtwórca lwowskiej szkoły matematycznej. Steinhaus przeżył wojnę i w 1945 współorganizował wrocławskie środowisko naukowe. 

W powiecie jasielskim Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski uhonorowane zostały m.in. Waleria Niedziela i Teofila Niedziela. Rodzina Niedzielów mieszkała w Markuszowej koło Strzyżowa, na Podkarpaciu. W ich gospodarstwie schronienie znalazło dziesięć osób: Herman i Chuma Weitzowie z dziećmi – Golą i Monkiem, Mojżesz i Helena Weitzowie oraz ich dzieci – Rose i Tobi, a także Sara Schmidt i jej mąż Salomon (wszyscy uciekli z Getta we Frysztaku). Latem 1943 r. pod dom Niedzielów podjechali żandarmi i kilku granatowych policjantów. Ktoś prawdopodobnie doniósł. Jako podejrzany o ukrywanie Żydów Eugeniusz Niedziela – głowa rodziny – został skazany na pobyt w obozie pracy w Szebniach pod Jasłem. Jego żona Waleria i matka Teofila kontynuowały opiekę nad Żydami pozostającymi w Markuszowej. Ukrywani doczekali końca wojny i wyjechali do USA.
do góry