E-Księgarnia
Ekspozycja została przygotowana przez poznański oddział IPN we współpracy z Muzeum i Archiwum Archidiecezjalnym w Poznaniu. Upamiętnienie postaci abp. Antoniego Baraniaka w Sejmie zostało zorganizowane z inicjatywy poseł Lidii Burzyńskiej.
Wystawę otworzył marszałek Sejmu Marek Kuchciński, który podkreślił, że abp Antoni Baraniak należy do grona wybitnych osobistości Kościoła katolickiego w XX w. – Pod okupacją i podczas rządów komunistycznych stanął w obronie tych najważniejszych dla nas wartości: wiary, godności, człowieka, Kościoła i polskości – powiedział marszałek. Dodał, że to właśnie dzięki niezłomnej postawie abp. Baraniaka ks. prymas Stefan Wyszyński uniknął procesu, a Kościół katolicki dalszych prześladowań. Przypomniał też słowa kardynała Karola Wojtyły, który na kilka dni przed śmiercią abp. Baraniaka powiedział: „Kościół w Polsce nigdy nie zapomni tego, co Ekscelencja uczynił dla niego w najtrudniejszym dla tego Kościoła czasie”. – I my więc jesteśmy wdzięczni za jego dzieło i niech ta wystawa będzie skromnym tego świadectwem – podsumował marszałek.
– Postać ks. abp. Antoniego Baraniaka jest wyjątkowa. Ta skromna wystawa ukazuje tylko mały wycinek z jego bogatego życia – powiedział dyrektor poznańskiego oddziału IPN dr hab. Rafał Reczek. Przypomniał, że bohaterowi ekspozycji przyszło żyć w czasach kiedy „władza komunistyczna chciała w Polsce wprowadzić model sowieckiego wychowania, życia laickiego pozbawionego Boga”. W tym trudnym momencie dla Kościoła katolickiego w Polsce abp Baraniak nie ugiął się. Pomimo brutalnego śledztwa i ciężkich tortur władze komunistyczne nie zdołały obarczyć go odpowiedzialnością za szpiegowanie na rzecz Watykanu i za kontakty z podziemiem niepodległościowym. Nie udało się zdyskredytować prymasa Wyszyńskiego. Dyrektor Reczek podkreślił, że ceną za niezłomność było skrajne wycieńczenie abp. Baraniaka. Jednak to właśnie dlatego komuniści zgodzili się potem na jego nominację na stanowisko metropolity poznańskiego, sądzili bowiem, że długo już nie pożyje. – A on żył i służył społeczeństwu i Kościołowi polskiemu jeszcze długie 20 lat do roku 1977. Ta wystawa, filmy pani Jolanty Hajdasz, pokazują niezłomną postawę wielkiego człowieka. Człowieka, który żył cicho i skromnie, a naszą powinnością dziś jest oddać mu cześć – zaznaczył dr Reczek. – On ocalił Kościół katolicki w Polsce w tym kształcie, w jakim go znamy – podsumował.
Po otwarciu wystawy odbył się pokaz filmu „Żołnierz niezłomny Kościoła” według scenariusza i w reżyserii Jolanty Hajdasz.
Bohater wystawy i filmu był bliskim współpracownikiem kardynałów i prymasów Polski – Augusta Hlonda i Stefana Wyszyńskiego, represjonowanym przez komunistów w latach 1953–56, metropolitą poznańskim i jednym z organizatorów obchodów millenium chrztu Polski oraz inicjatorem powołania na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Papieskiego Wydziału Teologicznego.
Wystawa składa się z 16 plansz, na których przedstawione zostało życie i działalność arcybiskupa poznańskiego Antoniego Baraniaka. Uwypuklona została jego aktywność w sekretariacie prymasa Stefana Wyszyńskiego, a także jego posługa jako arcybiskupa metropolity poznańskiego w latach 1957–1977. Ukazana została również inwigilacja kapłana przez aparat represji PRL.
Marcin Jurkiewicz (IPN)
Miejsce: Warszawa, Sejm RP, ul . Wiejska 4/6/8
Termin: 13–18 września 2017 r.