Nawigacja

Aktualności

Działania IPN w związku z 80. rocznicą rozpoczęcia tzw. operacji polskiej NKWD w ZSRS

  • Prezes IPN dr Jarosław Szarek Prezes IPN dr Jarosław Szarek
  • Wystawa „Ofiary Zbrodni. Operacja antypolska NKWD 1937–1938” Wystawa „Ofiary Zbrodni. Operacja antypolska NKWD 1937–1938”
  • Dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN Adam Siwek Dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN Adam Siwek
  • Dyrektor Biura Edukacji Narodowej IPN Justyna Skowronek Dyrektor Biura Edukacji Narodowej IPN Justyna Skowronek
  • Wystawa „Ofiary Zbrodni. Operacja antypolska NKWD 1937–1938” Wystawa „Ofiary Zbrodni. Operacja antypolska NKWD 1937–1938”

Przywracanie pamięci o ogromie zbrodni dokonanej przez NKWD na Polakach (obywatelach Związku Sowieckiego) w latach 1937–1938 to jedno z głównych zadań Instytutu Pamięci Narodowej – podkreślił prezes IPN dr Jarosław Szarek podczas konferencji prasowej dotyczącej działań Instytutu na rzecz upamiętnienia ofiar tzw. operacji polskiej NKWD.

Podczas spotkania w Centrum Edukacyjnym IPN „Przystanek Historia” w Warszawie szef Instytutu przypomniał, że powszechna wiedza o rozmiarach tragedii Polaków sprzed 80 lat jest znikoma, co wynika z tego, że sam fakt popełnienia tej zbrodni był przez lata przemilczany. – To jedna z największych i najbardziej zapomnianych zbrodni, popełnionych w Związku Sowieckim na narodzie polskim. (…) Każdemu w Polsce mówi coś słowo Katyń, słowo łagry, one się utrwaliły, natomiast pojęcie „operacji polskiej NKWD” z 1937 roku w ogóle nie funkcjonuje – tłumaczył dr Szarek.

IPN planuje wiele działań w celu spopularyzowania wiedzy o sowieckiej zbrodni – w czasie konferencji poinformowali o nich dyrektor Biura Edukacji Narodowej IPN Justyna Skowronek, dyrektor Archiwum IPN Marzena Kruk oraz dyrektor Biura Upamiętniania Walk i Męczeństwa IPN Adam Siwek.

Przypominaniu faktów na temat Polaków pomordowanych w ZSRS służyć ma m.in. wydana przez IPN okolicznościowa broszura, zaprezentowana podczas konferencji. Zamieszczono w niej archiwalne fotografie oraz teksty znawców problematyki zbrodni NKWD – prof. Nikołaja Iwanowa, dr. Tomasza Sommera, a także rozmowę z Nikitą Pietrowem, wiceprzewodniczącym rosyjskiego Stowarzyszenia „Memoriał”. Publikacja będzie rozsyłana m.in. do szkół; planowane jest też wydanie tek edukacyjnych na temat zbrodni, dokonanej na co najmniej 111 tys. Polaków (szacunkowe dane sięgają nawet 200 tys. ofiar).

„Nie mają nawet grobów, a jedynym śladem po nich są coraz szerzej odkrywane dokumenty, w beznamiętny sposób odnotowujące wyroki, które zapadały w kilka minut: »rozstrzelać, osobisty majątek skonfiskować«. Instytut Pamięci Narodowej uczyni wszystko, aby te ofiary znalazły swoje miejsce na polskiej Golgocie XX w.” – napisał prezes IPN we wstępie do zaprezentowanej broszury. Do tej pory nakładem wydawnictwa Instytutu wydano dwie edycje źródeł poświęconych pomordowanym Polakom: z archiwów ukraińskich pt. „Wielki Terror: operacja polska 1937–1938” oraz gruzińskich – „Wielki Terror w sowieckiej Gruzji 1937–1938. Represje wobec Polaków”.

W czasie konferencji zaprezentowano też wystawę „Ofiary Zbrodni. Operacja antypolska NKWD 1937–1938”, na której ukazane zostały ofiary sowieckich represji.

W związku z przypadającą w lipcu tego roku 80. rocznicą rozpoczęcia masowych mordów na polskich obywatelach ZSRS, IPN przygotowuje też portal w całości poświęcony ofiarom zbrodni NKWD.

W styczniu 2017 roku Oddziałowa Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu w Szczecinie wszczęła śledztwo w sprawie zbrodni komunistycznych, wyczerpujących znamiona zbrodni przeciwko ludzkości, polegających na zabójstwach 111 091 osób oraz pozbawieniu wolności, połączonym ze szczególnym udręczeniem, 28 744 osób narodowości polskiej, zamieszkałych na terenie ZSRS, dokonanych od 15 sierpnia 1937 r. do 15 listopada 1938 r. przez funkcjonariuszy NKWD.

Zbrodnie popełniono na podstawie Rozkazu Operacyjnego nr 00485 Komisarza Narodowego Spraw Wewnętrznych ZSRR Nikołaja Jeżowa z 11 sierpnia 1937 roku.

do góry