Na zaproszenie Chorągwi Łódzkiej ZHP i Centrum Dialogu Kostiuchnówka delegacja Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi wzięła udział w wyjeździe do znajdujących się pod opieką łódzkich harcerzy miejsc pamięci narodowej na Wołyniu. W wyjeździe uczestniczyły dr Joanna Żelazko, naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych oraz Marzena Kumosińska, asystent prasowy Oddziału, koordynator współpracy podejmowanej przez Instytut w ramach Roku Marszałka Józefa Piłsudskiego z łódzkimi środowiskami pielęgnującymi pamięć o Marszałku.
Renowacją cmentarzy legionistów Józefa Piłsudskiego na Ukrainie harcerze zajmują się od 1997 r. W tym czasie zrekonstruowali sześć nekropolii legionowych: w Polskim Lesie w Kostiuchnówce, w Wołczecku, Kowlu, Koszyszczach, Jeziornej i Maniewiczach. Opieką harcerzy objęty został również m.in. cmentarz Samoobrony Polskiej z 1943 r. w Przebrażu. Harcerze współpracują z Kurią Biskupią w Łucku i parafiami rzymskokatolickimi w Maniewiczach i Równem. Od kilku lat pracują przy odbudowie kościoła w Maniewiczach. Prowadzą współpracę z Polakami na Ukrainie, a także polsko-ukraińską wymianę młodzieży między szkołami partnerskimi.
Motorem działań podejmowanych w harcerskiej Służbie Pamięci na Wołyniu jest harcmistrz Jarosław Górecki, wywodzący się z Hufca ZHP Zgierz im. Wojska Polskiego wieloletni komendant obozów letnich na Wołyniu, obecnie społeczny dyrektor Centrum Dialogu w Kostiuchnówce. Samo Centrum Dialogu rozwinęło swoją działalność dzięki wsparciu Fundacji założonej w 2010 r. przez Jolantę Chełmińską, dzięki wywodzącym się z rozmaitych instytucji publicznych, stowarzyszeń, fundacji i szkół ludziom wielkiego serca, w których hm. Górecki zdołał znaleźć sojuszników. O narodzinach idei przywracania pamięci o polskim czynie niepodległościowym na Wołyniu mówi: – Tak się złożyło, że do Polski dotarł prrzysłany przez dyrektora szkoły w Kostiuchnówce list, który dziwnymi kolejami losu dotarł w ręce emerytowanego nauczyciela, oficera Armii Krajowej, piłsudczyka, ś.p. Władysława Barańskiego, który szukając „wspólników” do podejmowanej przez siebie przez kilka lat akcji odbudowy cmentarzy legionowych na Wołyniu dotarł do Hufca Zgierz. Podjęliśmy ten temat i wyjechaliśmy w 1997 r. po raz pierwszy na Wołyń.
W 2015 r. Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Łodzi wyróżnił Centrum Dialogu Kostiuchnówka nagrodą honorową „Świadek Historii”.
Wspartej przez Urząd Miasta Łodzi wyprawie do miejsc pamięci narodowej na Wołyniu – w której udział wzięli członkowie Związku Legionistów Polskich i Ich Rodzin, stowarzyszenia „Rodzina Katyńska", Związku Strzeleckiego, przedstawiciele pielęgnujących tradycje niepodległościowe szkół z Łodzi i województwa, instytucji, dziennikarze – towarzyszyli senatorowie Ryszard Bonisławski, Andrzej Pająk i Grażyna Sztark, członkowie senackiej Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą.
Zobacz: Harcerze przywracają pamięć o cmentarzach legionowych (PAP, TVP3 Łódź), Wołyń. Polski ośrodek w Kostiuchnówce na straży pamięci o Legionach (PAP/RIRM), Harcerze z Łodzi służą na Wołyniu (Express Ilustrowany).
Polecamy reportaż Tomasza Nowaka (TVP3 Łódź) pt. Jesteśmy im to winni, poświęcony bitwie pod Kostiuchnówką i harcerskim upamiętnieniom.
fotoreportaż Marzeny Kumosińskiej
Noc Muzeów w Sali Tradycji Centrum Dialogu Kostiuchnówka
Cmentarz Legionowy w Wołczecku
Cmentarz Legionowy w Kuklach
Cmentarz polskiej samoobrony w Przebrażu
Łuck
Polska Góra
Polski Lasek
Wizyta w ukraińskiej szkole w Kostiuchnówce
Wizyta w Parafii Maniewickiej i na Cmentarzu Legionowym
Cmentarz Legionowy w Kowlu
Cmentarz w Ostrówkach