– Tu, w sali BHP w Gdańsku, honorujemy także tych, którzy polegli w grudniu 1970 roku. Bez Grudnia 70 roku, bez ofiary uczestników tego protestu i bez pamięci o Grudniu nie byłoby „Solidarności” – powiedział prezes IPN Jarosław Szarek w czasie uroczystości. – Państwa wysiłek i ofiara niosły nas ku wolnej i niepodległej Polsce. Zjednoczyliście się przeciwko deptaniu godności i przeciwko krzywdzie ludzkiej. Tworząc „Solidarność”, wnieśliście do historii Europy XX wieku najważniejsze wartości. Rozbiliście mury – zwrócił się do wyróżnionych.
Przypomniał też, że 16 grudnia 1980 roku kilkaset tysięcy osób zgromadziło się w Gdańsku, by odsłonić niezwykły pomnik – „odsłonić ku przestrodze, by więcej nie lała się krew”.
Prezes opowiedział, że we wtorek wręczał Krzyże Wolności i Solidarności również w miejscu szczególnym, w areszcie śledczym na Mokotowie, gdzie mordowano Łupaszkę, Pileckiego i tylu innych bohaterów. Po latach – 13 grudnia 1981 r. to więzienie zapełniło się działaczami „Solidarności”. 13 grudnia 2016 r. w tym samym miejscu ci ludzie odebrali Krzyże Wolności i Solidarności.
Jedna z odznaczonych w Gdańsku – Ewa Kubasiewicz, która przed laty współpracowała z Wolnymi Związkami Zawodowymi i była członkiem Międzyzakładowej Komisji Założycielskiej oraz gdańskiego Zarządu Regionu,w lutym 1982 r. skazana przez Sąd Marynarki Wojennej w Gdyni na 10 lat więzienia za rozpowszechnianie ulotki nawołującej do czynnego oporu przeciwko stanowi wojennemu, powiedziała:
– Po „Okrągłym stole” zwolennicy Wałęsy i komunistycznych elit rozdzielili między siebie funkcje i zaszczyty. Ale udało się stworzyć Instytut Pamięci Narodowej – moim zdaniem to jedyne zwycięstwo „Solidarności”. IPN zaczął przywracać cześć tym, którzy byli spychani w niepamięć. Na stworzenie Instytutu złożyła się praca wielu ludzi „Solidarności”, dlatego ta uroczystość jest dla mnie taka ważna.
Uroczystość poprowadził dyrektor oddziału IPN w Gdańsku prof. dr hab. Mirosław Golon. W części artystycznej uroczystości wystąpił zespół Trio Free tone (sopran, skrzypce, pianino).
ODZNACZONY
KRZYŻEM KAWALERSKIM ORDERU ODRODZENIA POLSKI:
- Pan Jerzy POSORSKI
ODZNACZENI
KRZYŻEM WOLNOŚCI I SOLIDARNOŚCI:
- Pani Maria Ludwika BIBRO
- Pan Marek Jan BIELIŃSKI
- Pan Mirosław Robert BINIEK
- Pan Bogdan CUDNOWSKI
- Pan Leszek Mirosław DEMCZUK
- Pan Sławomir DZIĘGIELEWSKI
- Pan Robert John FIELDING
- Pani Barbara Zofia FRANKIEWICZ
- Pan Andrzej GAJEWSKI
- Pan Cezary Piotr GODZIUK
- Pan Jan GRABOWSKI
- Pani Lucyna JABŁOŃSKA
- Pan Tomasz Jan KALINA
- Pani Ewa Bogumiła KALISZ
- Pan Józef KOSIOREK
- Pani Ewa KUBASIEWICZ-HOUÈE
- Pani Bożena Danuta KUCHTA
- Pan Robert KWIATEK
- Pani Zofia Maria LENARTOWICZ
- Pan Edward LIPKOWSKI
- Pan Jan ŁEBKOWSKI
- Pan Antoni ŁEPKOWSKI
- Pani Barbara Ewa MALISZEWSKA
- Pan Alojzy MALISZEWSKI
- Pan Witold Tomasz MARCZUK
- Pan Tomasz MAZUREK
- Pani Nina MILEWSKA
- Pan Eugeniusz Antoni MOŻEJEWSKI
- Pan Edward MÜLLER
- Pan Jan Rajmund NIEDŹWIECKI
- Pan Mirosław Jan ORŁOWSKI
- Pan Henryk PAPROTNY
- Pan Zbigniew PIASZCZYŃSKI
- Pan Stefan SIERAKOWSKI
- Ksiądz Edmund SKIERKA
- Pan Sebastian Michał SOBCZYK
- Pan Piotr SZCZUDŁOWSKI
- Pan Tadeusz SZCZUDŁOWSKI
- Pan Edward Aleksander SZCZYGIEŁ
- Pan Andrzej TERLIKOWSKI
- Pan Marian TYSZKA
- Pani Albina Teresa WIKTORSKA
- Pani Teresa ZAJDEL
- Pan Zdzisław Stanisław ZŁOTKOWSKI
POŚMIERTNIE:
- Pan Stanisław LEWANDOWSKI (odznaczenie odbiera siostra Pani Marianna SOBOCIŃSKA)
- Pan Miron Marceli ŁUKOWICZ (odznaczenie odbiera żona Pani Mirosława ŁUKOWICZ)
- Pan Bogdan SYPKA (odznaczenie odbiera siostra Pani Barbara PIOTROWSKA)
- Pan Zbigniew WYCICHOWSKI (odznaczenie odbiera bratanek Pan Sławomir WYCICHOWSKI)
Krzyż Wolności i Solidarności został ustanowiony przez Sejm 5 sierpnia 2010 roku. Po raz pierwszy przyznano go w czerwcu 2011 roku przy okazji obchodów 35. rocznicy protestów społecznych w Radomiu. Krzyż nadawany jest przez Prezydenta RP, na wniosek Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej, działaczom opozycji wobec dyktatury komunistycznej, za działalność na rzecz odzyskania przez Polskę niepodległości i suwerenności lub respektowanie praw człowieka w PRL. Źródłem uchwalenia Krzyża Wolności i Solidarności jest Krzyż Niepodległości z II RP.