W uroczystości wzięło udział około 70 Sprawiedliwych, którzy z narażeniem życia własnego i swoich bliskich ratowali Żydów. W spotkaniu uczestniczył wiceprezes IPN Mateusz Szpytma, twórca Muzeum Polaków ratujących Żydów im. Rodziny Ulmów w Markowej.
Okazją do tego niezwykłego spotkania było 30-lecie Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata.
Szef Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Kasprzyk przypominał w trakcie uroczystości, że Polska była jedynym krajem w okupowanej Europie, w którym za pomoc Żydom groziła śmierć. – A jednak znaleźli się ci, którzy mimo to chcieli poświęcić się, aby współrodak, współobywatel, współbliźni mógł przeżyć – mówił Jan Kasprzyk. – I było to niejako wpisane w program Polskiego Państwa Podziemnego, bo przecież to Polskie Państwo Podziemne stworzyło Radę Pomocy Żydom „Żegota” – dodał.
Kiedy nazistowskie Niemcy podeptały wszelkie wartości, nie przestaliście być ludźmi; to w waszych sercach był Pan Bóg w najokrutniejszych czasach pogardy – usłyszeli w czasie spotkania Sprawiedliwi.
– Jesteście światłem wskazującym drogę, jesteście moralnym kompasem dla innych ludzi, którzy w tych okropnych czasach wojny tracili swą godność. Wy, Sprawiedliwi, jesteście żywym dowodem na to, że na świecie istnieje dobro i że wspólnie możemy pokonać zło – zaznaczyła zastępca Ambasador Izraela w Polsce Ruth Cohen-Dar.
Organizatorami spotkania byli : Towarzystwo Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata, Urząd ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych, Gmina Wyznaniowa Żydowska oraz Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN.
Tytuł Sprawiedliwy wśród Narodów Świata przyznawany jest przez jerozolimski instytut Yad Vashem osobom, które z narażeniem własnego życia i życia swoich bliskich ratowały Żydów z zagłady podczas II wojny światowej. Wręczeniu odznaczenia towarzyszy uwiecznienie nazwiska na Ścianie Honoru w Ogrodzie Sprawiedliwych Yad Vashem oraz nadanie honorowego obywatelstwa Izraela.
Na medalu znajduje się sentencja: „Kto ratuje jedno życie, ten jakby ratował cały świat”. W styczniu 2016 r. liczba odznaczonych na całym świecie wynosiła 26 120 osób. Polacy stanowią największą grupę wśród Sprawiedliwych – jest ich 6620.
Prezydent RP Andrzej Duda nadał Ordery Odrodzenia Polski Polakom ratującym Żydów. W imieniu głowy państwa odznaczenia państwowe wręczył w Pałacu Prezydenckim Podsekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta RP Pan Minister Wojciech Kolarski.