Nawigacja

Aktualności

Wręczenie nagród „Świadek Historii” osobom i organizacjom spoza Polski – Warszawa, 27 października 2021

W Pałacu na Wyspie w Łazienkach Królewskich laureaci nagrody „Świadek Historii” dla osób i organizacji spoza Polski odebrali z rąk prezesa IPN dr. Karola Nawrockiego dyplomy i odznaczenia. To honorowe wyróżnienie otrzymało w tym roku pięć osób i jedna organizacja.

Uroczystość wręczenia nagród „Świadek Historii” osobom i organizacjom spoza Polski – Warszawa, 27 października 2021. Fot. Mikołaj Bujak (IPN)
Prezes IPN dr Karol Nawrocki wręczył medale i dyplomy laureatom nagrody „Świadek Historii” dla osób i organizacji spoza Polski – Warszawa, 27 października 2021. Fot. Mikołaj Bujak (IPN)
Prezes IPN Karol Nawrocki i Andrzej Ruta, prezes Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Kanadzie, podczas wręczenia nagród „Świadek Historii” osobom i organizacjom spoza Polski – Warszawa, 27 października 2021. Fot. Mikołaj Bujak (IPN)
Helena Sołtys z USA i prezes IPN Karol Nawrocki podczas wręczenia nagród „Świadek Historii” osobom i organizacjom spoza Polski – Warszawa, 27 października 2021. Fot. Mikołaj Bujak (IPN)
Marco Patricelli (Włochy) i prezes IPN Karol Nawrocki podczas wręczenia nagród „Świadek Historii” osobom i organizacjom spoza Polski – Warszawa, 27 października 2021. Fot. Mikołaj Bujak (IPN)
Gilles Lapers (Belgia) podczas wręczenia nagród „Świadek Historii” osobom i organizacjom spoza Polski – Warszawa, 27 października 2021. Fot. Mikołaj Bujak (IPN)
Marco Patricelli, autor pierwszej monografii w języku włoskim poświęconej rotmistrzowi Pileckiemu. Fot. Mikołaj Bujak (IPN)
Helena Sołtys, propagatorka najnowszej historii Polski w środowiskach polonijnych w USA. Fot. Mikołaj Bujak (IPN)
Zastępca prezesa IPN dr hab. Krzysztof Szwagrzyk (L) oraz Chargé d’Affaires Ambasady Belgii na Polskę i Litwę Wim Peeters (P). Fot. Mikołaj Bujak (IPN)
Minirecital chopinowski pianisty Łukasza Byrdy – Warszawa, 27 października 2021. Fot. Mikołaj Bujak (IPN)
Dirk Verbeke, sekretarz Miasta Tielt, pielęgnujący pamięć o polskich żołnierzach wyzwalających Belgię. Fot. Mikołaj Bujak (IPN)
Przemówienie Heleny Sołtys podczas uroczystości wręczenia nagród „Świadek Historii” osobom i organizacjom spoza Polski – Warszawa, 27 października 2021. Fot. Mikołaj Bujak (IPN)
Uroczystość wręczenia nagród „Świadek Historii” osobom i organizacjom spoza Polski – Warszawa, 27 października 2021. Fot. Mikołaj Bujak (IPN)
Uroczystość wręczenia nagród „Świadek Historii” osobom i organizacjom spoza Polski – Warszawa, 27 października 2021. Fot. Mikołaj Bujak (IPN)
Przemówienie Andrzeja Ruty podczas uroczystości wręczenia nagród „Świadek Historii” osobom i organizacjom spoza Polski – Warszawa, 27 października 2021. Fot. Mikołaj Bujak (IPN)
Tegoroczni laureaci w towarzystwie prezesa IPN. Od lewej: Marco Patricelli (Włochy), Dirk Verbeke (Belgia), Gilles Lapers (Belgia), Helena Sołtys (USA), Andrzej Ruta (Kanada) – Warszawa, 27 października 2021. Fot. Mikołaj Bujak (IPN)

W uroczystości wzięli udział między innymi: Thomas Castrel – minister – przedstawiciel generalny Rządu Flandrii, Artur Orzechowski – minister pełnomocny MSZ, Anna Piekarska – zastępca dyrektora Muzeum Historii Polski, Agnieszka Koterla p.o. dyrektora ORPEG, dr hab. Krzysztof Szwagrzyk – wiceprezes IPN, dyrektor Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN, Adam Hlebowicz – dyrektor Biura Edukacji Narodowej IPN. Dyrektora Łazienek Królewskich dr. hab. Zbigniewa Wawra reprezentował jego zastępca dr Antoni Sobczak.

W tych dwóch słowach – świadek i historia – mieści się tak wiele wartości, tak wiele emocji, bo przecież świadkowi przysługuje moc autorytetu – mówił prezes IPN dr Karol Nawrocki, witając laureatów i gości. – Świadek bardzo często dokonuje i moralnych, i społecznych, i historycznych konkluzji i ocen, które wpływają przecież na zbiorową pamięć. Świadek często staje po stronie słabszych, po stronie pokrzywdzonych czy po stronie niesłusznie oskarżonych – podkreślił.  – Są tacy historycy idei, są tacy filozofowie, którzy widzą wyraźną analogię pomiędzy świadectwem a prawdą. Dzisiaj, przyglądając się Państwu i Państwa biogramom, jestem przekonany, że jest analogia między świadectwem a prawdą. Państwo świadczycie prawdę – stwierdził prezes IPN.

Wszyscy, niezależnie od szerokości geograficznej, dokonaliście wiwisekcji polskiej duszy. Poznaliście duszę Polaków i to wystarczyło, by mówić pięknie o polskiej historii na całym świecie. A drugie imię Polski to historia. Jesteście wobec tego dla mnie i dla wszystkich Polaków nie tylko świadkami historii, ale jesteście dzisiaj świadkami Polski – powiedział dr Karol Nawrocki, zwracając się do laureatów.

Przypomniał także, że „Świadek Historii” to nagroda dla osób i instytucji, które w sposób szczególny pielęgnują pamięć o polskiej historii i narodowym dziedzictwie, pomagając wypełniać statutową misję IPN. Nagroda jest przyznawana od 2009 roku, a od 2014 r. mogą być nią honorowane także osoby działające poza granicami kraju.

Dyrektor Biura Edukacji Narodowej IPN Adam Hlebowicz na podstawie wyświetlanej prezentacji przedstawił ubiegłorocznych i tegorocznych laureatów oraz ich zasługi, po czym nastąpiła ceremonia wręczania nagród. 

Następnie udzielono głosu laureatom, którzy we wzruszających słowach wypowiadali się o Polsce i o swojej działalności. Marco Patricelli powiedział:  – Nie jest to tylko odznaczenie, ale odzwierciedla ono całą polską sympatię, którą odwzajemniam. Halina Babińska pożegnała się słowami: – Jeszcze raz z całego serca dziękuję staropolskim „Bóg zapłać!”, a Helena Sołtys zaznaczyła: – Tę nagrodę przyjmuję jako zaszczyt w podziękowaniu za wychowanie, jakie otrzymałam od moich rodziców. Dirk Verbeke przyznał, że jeszcze jakiś czas temu nic nie wiedział o Polsce, a teraz może pochwalić się 250 książkami, które kupuje, będąc w Polsce. Torsten Elsvor zaś stwierdził, że jego serce jest w połowie duńskie, a w polowie – polskie.

Spotkanie uświetnił chopinowskim minirecitalem znakomity młody polski pianista Łukasz Byrdy.

 

Laureaci nagrody IPN „Świadek Historii” dla osób i organizacji spoza Polski 2021

 

Halina Babińska (Kanada)

Sybiraczka, zaangażowana w działania Polonii kanadyjskiej, m.in. zajmowała się opracowywaniem spisu polskich grobów i biogramów osób spoczywających na cmentarzu w Saint Sauveur pod Montrealem, spotykała się z młodzieżą szkolną opowiadając o swoich wojennych przeżyciach, współpracowała z IPN, udostępniając materiały z domowego archiwum, strażniczka pamięci o generale Sosnkowskim.

 

Gilles Lapers (Belgia) 

Jest osobą zasłużoną dla propagowania wiedzy o polskiej historii w Unii Europejskiej oraz dokumentowaniu pamięci o żołnierzach 1. Dywizji Pancernej na terenie naszego kraju i na całym świecie jako członek międzynarodowych grup, stowarzyszeń i organizacji. Współpracuje z IPN, udostępniając zdjęcia i dokumenty dotyczące polskich żołnierzy, wielokrotnie pomagał inicjatywom wystawienniczym, wydawniczym i dokumentacyjnym Instytutu. Jest organizatorem i pomysłodawcą wielu przedsięwzięć, które mają charakter edukacyjny i popularyzują tematykę historyczną.

 

Marco Patricelli (Włochy)

Jest znawcą i niedoścignionym popularyzatorem historii Polski we Włoszech, autorem licznych publikacji poświęconych losom Polski w czasie II wojny światowej, autorem pierwszej biografii Witolda Pileckiego, nagrodzonej we Włoszech. Popularyzuje wiedzę o polskich losach, współtworząc programy telewizyjne, publikując artykuły i książki. Stworzył krąg młodych włoskich historyków zainteresowanych historią Polski.

 

Helena Sołtys (USA) 

Od lat związana z oświatą polonijną. Inicjuje szkolne i środowiskowe przedsięwzięcia związane z historią najnowszą, m.in. przygotowując scenariusze uroczystości, organizując spotkania ze świadkami historii. Angażuje się w apele i akcje charytatywne, ucząc swoich wychowanków wrażliwości na polskie dziedzictwo narodowe. Współpracuje z IPN – m.in. z jej inicjatywy został powołany w 2018 roku Przystanek Historia IPN w Chicago. Udało się jej ocalić od zniszczenia ponadstuletnie archiwum „Dziennika Związkowego”, którego zabezpieczeniem i digitalizacją zajęło się Archiwum Instytutu.

 

Stowarzyszenie Polskich Kombatantów w Kanadzie (Kanada)

Największa i najliczniejsza organizacja kombatancka na świecie, od chwili powstania dba o polskich żołnierzy i pamięć o ich walce. Reprezentanci SPK pielęgnują groby, organizują spotkania weteranów i szeroko rozumianej Polonii, wystawy, odczyty, przeprowadzają i dokumentują wywiady z weteranami. Stowarzyszenie wydaje kombatancki magazyn „SPK w Kanadzie” (od 1962 roku), prowadzi także własną witrynę internetową z biogramami kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari, którzy po wojnie osiedlili się w Kanadzie.

 

Dirk Verbeke (Belgia)

Od chwili objęcia funkcji Sekretarza Miasta Tielt w 1991 aż do teraz pracuje nad zachowaniem i upowszechnianiem pamięci o polskich żołnierzach wyzwalających Belgię. Zgromadził olbrzymią kolekcję książek i dokumentacji o 1 Dywizji Pancernej, dokumentował wspomnienia weteranów. Był inicjatorem i kuratorem wystawy „Pancerne skrzydła”, przy której współpracował z IPN. Dba o cmentarze i groby wojenne polskich wyzwolicieli we Flandrii. Jest zaangażowany w utworzenie miejsca upamiętniającego postać gen. Stanisława Maczka we flandryjskim Roeselare.

 

Podczas uroczystości przedstawiono też sylwetki ubiegłorocznych laureatów, którzy ze względu na pandemię koronawirusa i związane z nią obostrzenia swoje nagrody otrzymali drogą pocztową. Niektórzy z nich przybyli na dzisiejszą uroczystość.

Laureaci nagrody IPN „Świadek Historii” dla osób i organizacji spoza Polski 2020

 

Fundacja Dobroczynności i Pomocy „Dom Kultury Polskiej W Wilnie” (Litwa)

Najważniejsza dla Polaków i Polonii instytucja na Litwie ze względu na szerokie spektrum działań służących propagowaniu polskiej historii, kultury i języka. Wydarzenia współorganizowane z Oddziałem IPN w Białymstoku mają stałe grono odbiorców.

 

Teruo Matsumoto (Japonia)

Wybitny japoński historyk zainteresowany polską historią, szczególnie problematyką losów Polski i Polaków w czasie II wojny światowej, badający m.in. kwestię tak zwanych „dzieci syberyjskich”, działalność Janusza Korczaka i Bronisława Piłsudskiego; propaguje w Japonii wiedzę o najnowszej historii Polski.

 

Miejscowe Koło Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego Cierlicko-Kościelec w Republice Czeskiej (Czechy)

Mieści się niedaleko miejsca katastrofy samolotu Żwirki i Wigury i z tym wiąże swoją główną działalność upamiętniającą polskich pilotów, ale też organizuje imprezy związane z upamiętnianiem polskiej historii, kultury i tradycji.

 

Muzeum Izba Polska (Dania)

Jedyne w Danii i na świecie miejsce upamiętniające i popularyzujące dziedzictwo Polonii duńskiej; ukazuje mało znaną historię polskich pracowników sezonowych; prowadzone przez polsko-duńskich wolontariuszy-społeczników, gromadzi, chroni i popularyzuje zasoby kulturalne związane z dziedzictwem pionierskiego pokolenia polskich emigrantów; propaguje wiedzę o polskiej historii.

 

Frans C.K. Ruczynski (Holandia)

Prezes Fundacji Museum Breda-Polen 1939–1945 im. Generała Maczka w Bredzie należy do grona osób z wielkim zaangażowaniem upamiętniających udział polskich żołnierzy w wyzwalaniu Holandii. Z pasją propaguje wiedzę o tamtych wydarzeniach, zabiega również o wsparcie dla projektów Fundacji.

 

János Tischler (Węgry)

Człowiek-instytucja, który przyczynił się w znaczny sposób do pielęgnowania pamięci historycznej o Polsce i Polakach na Węgrzech, ze szczególnym uwzględnieniem wydarzeń roku 1956 w Poznaniu i Budapeszcie. Jest autorem lub współautorem wystaw i publikacji temu poświęconych; często bierze udział w szkoleniach z zakresu edukacji historycznej, w spotkaniach z uczniami, studentami, mieszkańcami różnych miast. Ściśle współpracuje z OBEN IPN Poznań.

„Świadek Historii” to honorowe wyróżnienie, ustanowione w marcu 2009 r. zarządzeniem Prezesa IPN i przyznawane przez Instytut Pamięci Narodowej. Otrzymują je osoby i instytucje szczególnie zasłużone dla upamiętniania historii narodu polskiego oraz wspierające IPN w realizacji ustawowej działalności w sferze edukacyjnej i naukowej. Wśród dotychczasowych laureatów znalazło się liczne grono kombatantów, nauczycieli, działaczy społecznych i samorządowców. Na mocy decyzji Prezesa Instytutu od 2014 r. nagrodę mogą dostać także osoby działające poza granicami kraju.

Poprzednie edycje nagrody

 

do góry